فاطمه ادراکی - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد
علی تسلیمی - دانشیار دانشگاه گیلان

وجود نظریه ها و مکاتب ادبی گوناگون این امکان را به وجود می آورند که آثار ادبی از دیدگاه ها و زوایای دید گوناگونی مورد مطالعه، تحلیل و بررسی قرار بگیرند. بررسی شخصیت های زن رمان بر مبنای نظریه ی ایدیولوژی و بررسی فمینیستی شخصیت ها می تواند خوانشی نو از رمان باشد. ایدیولوژی عبارت از آگاهی خاص در درون یک مجموعه می باشد. بررسی اینکه چه شخصیت هایی در این رمان، ایدیولوژیک هستند و کدام شخصیت ها، فمینیست هستند سوال اصلی این مقاله است. فرخنده آقایی یکی از نویسندگان تاثیر گذار ادبیات معاصر ایران است که برای بیان دغدغه ها و اندیشه های اجتماعی زنان در رمان از شیطان آموخت و سوزاند دست به آفرینش زنی ارمنی در جامعه ای سنتی و مردسالار می زند. هدف از این پژوهش در وهله ی اول بررسی شخصیت زن ارمنی داستان و سپس بررسی شخصیت های زن دیگر و میزان تاثیرپذیری آنان از ایدیولوژی مردسالار است. گروهی در جهت همراهی وهماهنگی با ایدیولوژی مردسالار حاکم گام بر می دارند و فردی مانند ولگا سعی بر آن دارد که در برابر این ایدیولوژی ایستادگی کند. فقر، زنان ایدیولوژیک را دچار مشکلات عاطفی و کشمکش های روحی می نماید و در طول داستان آنان را بین زن بودن و دغدغه اقتصادی دچار تزلزل می کند.در این پژوهش نخست خلاصه ای از داستان ارایه می شود سپس به بررسی ایدیولوژی از دیدگاه آلتوسر می پردازیم و شخصیت ها در دو بعد ایدیولوژیک و فمینیستی مورد بررسی قرار می گیرند.

رمان، زن ارمنی، ایدیولوژی، فمینیسم