ساغر سلمانی نژاد - استادیار دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
حمیده حجازی - پژوهشگر موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران-دانشگاه مک گیل

کهن الگوها نمود ناخودآگاه ذهن هستند که به عنوان میراث بشری از آنان یاد می شود. این صورت های ازلی نخستین بار توسط یونگ مطرح شدند و روانشناسان، آنها را در خواب ها و رویاهای بیماران خود می یافتند. کهن الگوها خود تصاویری انتزاعی هستند و فقط وقتی به صور کهن الگویی مبدل شوند، نمود می یابند. در بین تصاویر کهن الگویی درخت از اهمیت خاصی برخوردار است و اغلب با مفاهیمی چون قداست و ارتباط با خداوند، حیات و زندگی جاوید، نماد تانیث و یا پایان زندگی و تقویم حیات در ارتباط است. با بررسی کهن الگوی درخت در شعر شاعران می توان به نگاه آنها به زندگی و میزان ارتباط ناخودآگاه آنان با دنیای اساطیر پی برد. در اشعار سهراب، تقریبا 30 بار کهن الگوی درخت، نمود یافته و مفاهیم متعدد را با خود داشته است. نمود درخت در مفهوم قداست و ارتباط با خدا از بسامد بالاتری برخوردار است و نشان از ارتباط ذهنی شاعر با اساطیر کهن دارد.

کهن الگو، درخت، شعر معاصر، سهراب سپهری