شعله قلاسی مود - دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
بتول روستایی - دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

در این پژوهش، بررسی فیتوشیمیایی و فیزیکوشیمیایی گیاه مخلصه (. Scrophularia Striata Boiss ( مورد بررسی قرار گرفت. این گیاه در اواخر تیرماه از شهرستان سیرجان، استان کرمان ، ایران ) 45 / 29 درجه شمالی، 67 / 55 درجه شرقی( جمع آوری و آماده سازی شد. عصاره های آبی، متانولی و استنی آن به روش خیساندن تهیه گردید و پس از تعیین مقدار ترکیبات موثر )فنل، فلاونویید، فلاوانول( با بکارگیری اسپکتروفتومتر UV -Vis مشخص شد که بیشترین میزان این ترکیبات در عصاره متانولی وجود داشت. از روش خاکستر کردن خشک برای اندازه گیری درصد خاکستر استفاده شد و پس از آماده سازی محلول خاکستر میزان عناصر و فلزات سنگین با استفاده ازدستگاه جذب اتمی )کوره گرافیت( اندازه گیری شد . نتایج به دست آمده نشان داد که این گیاه دارای عناصر معدنی مانند پتاسیم، آهن، منگنز، کلسیم، منیزیم و سدیم است. هفت ترکیب فنلی که در بین آنها دو ترکیب پایدارتر 2- اتیل هگزیل ترانس 4- متوکسی سینامات، 3- تیوفن اتانول وجود داشت، از این گیاه استخراج شد و به روش کرماتوگرافی گازی اسپکترومتری جرمی شناسایی شد. در ادامه تحقیق ، چهارده اسید چرب این گیاه توسط کرماتوگرافی گازی شناسایی و تعیین شد. همچنین شش ترکیب دیگر نظیر 1و 2 بنزن دی کربوکسیلیک اسید، دی ایزو اکتیل استر ، بنزو کویینولین 2و 4- دی متیل و اکتا دکانوییک اسید متیل استر از اسانس این گیاه استخراج شد و شناسایی با استفاده از کرماتوگرافی گازی اسپکترومتری جرمی انجام گرفت. کمی سازی برخی از ترکیبات موثره گیاه مخلصه با بکارگیری روشهای جداسازی و کمومتریکس انجام شد و همچنین مقدار دی بوتیل فتالات بعد از استخراج با استفاده از روش ریز استخراج مایع مایع پخشی در نمونه گیاهی و نمونه های حقیقی با بکارگیری روش اسپکتروفتومتری UV- Vis تعیین شد.

مخلصه, بررسی فیتوشیمیایی, ترکیبات فنلی, اسید چرب