نصرالله مولایی هشجین - استاد گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران

گردشگری علاوه بر اشتغال زایی، درآمدزایی و ارتقاء سطح فرهنگی به منزله پلی قلمداد می گردد که انسان ها را با ویژگی های متنوع به یکدیگر ارتباط داده و موجبات استحکام پیوندهای اجتماعی افراد و جوامع را فراهم می آورد و زمینه شکل گیری، تداوم و تشدید امنیت اجتماعی و ناحیه ای را از طریق برنامه ریزی توسعه گردشگری فراهم می آورد. با عنایت به اهمیت جهانی، ملی و ناحیه ای گردشگری، بی شک گردشگری و برنامه ریزی آن در جوامع روستایی و عشایری استان سیستان و بلوچستان به علت تنوع و تعدد منابع و جاذبه های طبیعی و فرهنگی دارای جایگاه ویژه ای است که در صورت شناخت و برنامه ریزی می تواند با کارکرد درون استانی، ملی و حتی بین المللی ضمن اثرات و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نهادی مدیریتی به بهبود امنیت استان کمک شایانی نموده و زمینه بهبود زندگی آنان را فراهم آورد. با توجه به - شرایط جغرافیایی استان سیستان و بلوچستان، موقعیت مرزی استان و هم مرزی با کشورهای پاکستان و افغانستان، تنوع قومی و مذهبی، گستره جغرافیایی، دوری از مرکز تصمیم گیری کشور، ساختار جمعیتی شهری، روستایی و عشایری ومحرومیت استان و عدم حاکمیت عدالت فضایی در سطح آن و در نهایت وجود مسای ل و مشکلات در ابعاد محیطی اکولوژیک، اجتماعی فرهنگی، اقتصادی، نهادی مدیریتی و کالبدی فضایی به عنوان ارکان توسعه منطقه ای و ناحیه ای یکی از راهکارهای برون رفت استان از مسایل و مشکلات موجود با توجه به ظرفیت ها و استعدادهای استان در قالب تنوع و تعدد منابع و جاذبه های گردشگری طبیعی و فرهنگی در مناطق روستایی و عشایری، برنامه ریزی توسعه گردشگری در سطح استان به لحاظ توجه به ابعاد پنج گانه توسعه پایدار و آثار و پیامدهای مثبت در ابعاد مذکور و فراهم کردن زمینه هرچه بیشتر امنیت استان سیستان و بلوچستان هدف اصلی و محوری مقاله حاضر به شمار می رود. محیط طبیعی متنوع، یادمانی تاریخی و مذهبی، جشنواره های گردشگری اقوام، ورزش های روستایی و عشایری، تنوع و تعدد صنایع دستی، آغاز - و انجام و جابجایی در قلمرو ایلی، سنت های روستایی و عشایری و پای بندی به آنها نظیر؛ مراسم عزاداری، عروسی و ظرفیت های اقتصادی از جمله؛ غذاهای بومی محلی، فعالیت های دامداری، زراعی، باغداری، مسکن و معماری و بازارها و بازارچه های مرزی از جمله منابع و جاذبه های گردشگری طبیعی و فرهنگی در سطح مناطق روستایی و عشایری سیستان و بلوچستان هستند که می توان از طریق شناسایی، برنامه ریزی و توسعه به تداوم امنیت و پایداری آن و در نهایتشتاب بخشی به توسعه استان کمک نمود

امنیت، برنامه ریزی، توسعه گردشگری روستایی و عشایری، استان سیستان و بلوچستان