علی ویسی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال،ایران -
سمیه ابراهیمی - استاد یار،گروه معماری،موسسه آموزش عالی پیام گلپایگان، اصفهان،ایران -

برخورد تمدن ایران با تمدن توسعه یافته غربی در دوره قاجار را می توان آغاز رویارویی میان سنت و مدرنیته در ایران دانست. به همین خاطر نقطه صفر دوران مدرنیته در ایران را مصادف با حکومت قاجار می دانند. در این بین اقدامات تجددطلبان برای هماهنگ سازی فرهنگ غربی و ایرانی سبب شد در معماری نیز ساختمان های دوره قاجار، همسو با سنتهای ایرانی و عناصر وارداتی غرب طراحی شوند (بانی مسعود، 1380). بررسی و شناخت سنت و مدرنیته و ویژگی های آن ها ، به عنوان دو دیدگاه که در عرصه های مختلف زندگی آدمی تاثیرگذار بوده اند ، از آن جهت دارای اهمیت می باشد که هر کدام با ایدیولوژی و فلسفه ای که در پس آن است نگاهی متفاوت به انسان و عرصه های مختلف زندگی وی دارند . در این مقاله سعی برآن شده در بخش نخست به توضیح مفاهیم کلیدی و ضروری پرداخت تا با رساندن مقصود نگارنده از آن، در تعاریف سایر مفاهیم خللی وارد نشود. سپس با توجه به اینکه تحقیق درصدد بازشناسی تاثیر گذاری ظهور تجدد در معماری خانه های شهر همدان در دوره قاجار می باشد، به شناخت تغییرات، سیر تحول عناصر فضایی در خانه ها با ارایه تحلیل این تغییرات در یکی از خانه های شهر همدان به نام خانه پوستی زاده پرداخته شده است.

معماری، قاجار، سنت، تجدد، همدان