مهرناز رمضانپور - دانشجوی دکتری تخصصی دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
علی شرقی - استادیار دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

هر جامعه ای دارای جهان بینی است که تداوم حیاتش را ممکن می سازد. هنگامی که مسکن مطلوب به عنوان موضوعی در پاسخگویی به ایجاد محیط مناسب زندگی در جامعه ایران مدنظر قرار می گیرد، در جهت ارزیابی اثرات و پیامدهای مثبت و منفی آن و در ارزیابی نقش آن در هدایت انسان به سمت آرمانهای حیاتش، تبیین معیارهایی ضرورت دارد که از جهان بینی اسلامی منبعث شده باشند. یکی از نکات ضروری و بسیار مهم آن است که مسکن بایستی محل و فضای فراهم آورنده آرامش و آسایش برای ساکن خویش باشد و این طبق کلام الهی است که می فرماید: و خدا برای سکونت شما منزل هایتان را قرار داد، آیه 80 سوره نحل . این پژوهش سعی دارد به اصول کارساز در برنامه ریزی و طراحی مسکن مطلوب دست یابد و ویژگی های کیفی آن را در جامعه اسلامی را تبیین کند. همچنین به این سوال پاسخ دهد که ویژگی های مسکن مطلوب در جامعه اسلامی کدامند این پژوهش از نوع کیفی و روش آن توصیفی – تحلیلی می باشد که با روش اسنادی و کتابخانه ای جمع آوری اطلاعات صورت گرفته است. در نتیجه این پژوهش ویژگی های اجمالی مسکن مطلوب عبارتند از: پاسخگویی به نیازهای روحی و فیزیکی انسان، مطابقت با بافت منطقه، سلسله مراتب، عرصه بندی فضاها، تعاملات اجتماعی، توجه به فرهنگ و سبک زندگی ایرانی، چشم انداز و فضای سبز.

مسکن مطلوب، جهان بینی اسلامی، هویت، معماری ایرانی