علی کیایی - دانشجوی دکتری مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، دانشگاه امیرکبیر
احمد طاهر شمسی - دانشیار دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه امیرکبیر
بهروز بهنام - استادیار دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه امیرکبیر

در دهه های اخیر انتخاب اقدامات مدیریتی بحران سیل در یک منطقه تبدیل به یک چالش میان برنامه ریزان حوضه آبریز شده است که در آن دیگر معیار حجم سیال برای راه حل های انتخابی کفایتی نمی کند؛ بنابراین نیاز به طرح مجموعه ای از معیارهای جامع فراتر از مشخصات رواناب و طغیان وجود دارد که توسط آن ها ارزیابی پایداری طرح های تعدیل سیل امکان پذیر خواهد بود. این مقاله یک روش به منظور بررسی استراتژی های مدیریتی پیش از بحران سیلاب براساس مفهوم انعطاف پذیری در معیارهای توسعه پایدار SDC با استفاده از یک مدل تصمیم گیری چند معیاره MCDM جبرانی DEFINITE به منظور کاهش خسارت سیل پیشنهاد می کند. با توجه به شرایط زیست محیطی، اجتماعه و اقتصادی منطقه، مجموعه ای از گزینه های سازه ای و غیر سازه ای برای مدیریت پیش از بحران سیل در بازه مورد مطالعه از رودخانه دوغ در حوضه مادرسو واقع در شمال شرقی ایران پیشنهاد شده است آنالیز حساسیت به منظور بررسی اثر عدم قطعیت در رتبه بندی گزینه ها استفاده شده است. روش پیشنهادی یک ابزار موثر برای مدیران در اتخاذ تصمیمات با انعطاف پذیری و پایداری بیشتر در سطح حوضه آبریز فراهم می کند. نتایج نشان می دهد که مدل جبرانی MCDM برای ترکیب معیارهای فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در رتبه بندی استراتژی های مدیریت سیل مناسب است. علاوه بر این رتبه بندی استراتژی های به تغییر در وزن معیار حساس است و بهترین گزینه تغییر می کند.

مدیریت بحران سیل، پایداری، انعطاف پذیری، MCDM، مدل جبرانی