فاطمه داودی - کارشناس ارشد مهندسی خطوط ریلی اداره کل خط و سازه های فنی
سعید محمدزاده - دکترای عمران، استادیار دانشکده راه آهن، دانشگاه علم و صنعت ایران

در خطوط جوشکاری نشده متداول در نسل پیشین خطوط ریلی، همواره درز خط در محل اتصال ریل ها پیش بینی می گردید و بدین صورت تاثیر تغییرات طول ناشی از نوسان درجه حرارت محیط به حداقل می رسید. استفاده از درزها ریسک ایجاد نیروهای طولی و به تبع آن خطر کمانش خط را کاهش می دهد. البته باید در نظر داشت که بهای پیش بینی درز خط، وجود درزهایی با الزامات نگهداری زیاد و تولید نیروزهای دینامیکی بزرگ هنگام عبور قطار میباشد. این درزها سبب معضلات بسیاری از جمله زوال سریع هندسه قائم خط، تغییر مکان پلاستیک قارچ ریل، ترکهای خطرناک ریل و آسیب به تراورس ها و پابندهای خط می باشند. بطور کلی درز خط به میزان قابل توجهی بر عمر قطعات خط تاثیر منفی می گذارد. خطوط جوشکاری شده پیوسته هیچ یک از معایب فوق را ندارند. به علت عدم وجود درزخط، کیفیت هندسه خط ارتقا یافته و همین امر سبب افزایش طول عمر خطوط ریلی، کاهش آلودگی صوتی، کاهش صدمات به روسازی و وسیله نقلیه، کاهش هزینه های نگهداری و هزینه های انرژی نیروی محرکه و بهبود راحتی و آسایش حرکت می شود. خطوط جوشکاری شده پیوسته علاوه بر این مزایا دارای معایب چون خطر کمانش خط و شکستگی ریل نیز می باشند. در این مقاله سعی شده است تا با مروری بر ادبیات فنی موجود درزمینه کمانش خطوط ریلی،عوامل موثر بر این پدیده نتایج حاصل از آن ، راهکارهای پیشگیری از وقوع این پدیده بررسی گردد.

کمانش، مقاومت جانبی، ناترازیهای طولی، دمای بی تنش، خطوط CWR