مهناز غفاری - دانشجو کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه بیرجند
محسن پوررضابیلندی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند
هادی معماریان - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه بیرجند
زینت کومه - کارشناس ارشد گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه بیرجند

بارش مهمترین و موثرترین منبع آب یک حوضه آبریز می باشد که با توزیع نابرابر مکانی و زمانی در سطح حوضه تغییر می کند.کارشناسان و متخصصان منابع آب همواره در پی آن بوده اند که بتوانند معادله بین مقادیر بارندگی و رواناب را در حوضه هایآبریز و در شرایط مختلف زمانی و مکانی بیابند. یکی از چالش های مهم در فرآیند بارش- رواناب در حوضه های آبریز، یافتنپارامترهای معرف فرآیندهای مختلف چرخه هیدرولوژیکی در فرآیندی با عنوان واسنجی است. تخمین و برآورد این پارامترهادر حضور تعداد قابل ملاحظه ای از پارامترها و باتوجه به پیچیدگی روابط حاکم در مدل، با دقت کافی به شکل دستی و دریک فرآیند مبتنی بر سعی و خطا بسیار زمانبر و اغلب غیرممکن است. برای این کار باید از ابزارهای بهینه سازی کمکگرفت. در تحقیق حاضر به بررسی مدلهای بارش- رواناب و واسنجی آنها پرداخته شد مهمترین نتیجه ای که از آن حاصلشد این است که، عدم وجود تابع منحصر بهفرد برای در نظر گرفتن کلیه خصوصیات آبنمود از یک طرف و لزوم مشخصنمودن اولویت های مدلساز در فرایند واسنجی باعث میشود که نتوان در یک مدل هیدرولوژیکی مجموعه پارامترهای منحصربه فردی ارایه کرد، همچنین در انتخاب مدل و روش بهینه سازی باید به حوضه موردنظر هم توجه نمود زیرا مناسب بودن یکروش در شبیه سازی آبنمودهای یک حوضه دلیلی بر مناسب بودن آن روش در حوضه دیگر نمی شود.

الگوریتم بهینه سازی، مدل بارش- رواناب، واسنجی چندهدفه