افروز کمالی سنگانی - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران - ایران
علی اکبر مسعودی - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران - ایران
رسول واعظ ترشیزی - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران – ایران
مرتضی شریفی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران - ایران

کاهش باروری خروس یکی از اولین عوامل محدود کننده دستیابی به بیشترین میزان جوجه درآوری است. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی سطح باروری خروسهای بومی ارومیه و لاین آرین با استفاده از رقیق کننده منی (بلتسویل و شیر) بود. برای اجرای این تحقیق، تحرک منی 133 قطعه خروس با استفاده از نرم افزار CASA بررسی شد و خروس ها بر اساس میانگین حرکت اسپرم آنها نسبت به میانگین جمعیت، به گروه های با باروری زیاد و کم دسته بندی شدند. اسپرم خروس های هر سویه، هر هفته به شش مرغ تلقیح و نطفه داری و جوجه درآوری تخم ها بررسی شدند. تفاوت معنی داری در حجم منی هر سویه وجود داشت ( 0 / 05> P). تفاوت معنی داری در غلظت اسپرم خروس های دو سویه و سطوح مختلف باروری مشاهده نشد. خروس های بومی با سطح باروری زیاد بیشترین درصد اسپرم های زنده را داشتند ( 0 / 05> P). نطفه داری و جوجه درآوری خروس های آرین در مقایسه با بومی بالاتر بود ( 0 / 05> P). همچنین، نطفه داری و جوجه درآوری با استفاده از رقیق کننده بلتسویل بالاتر از شیر بود ( 0 / 05> P). با توجه به نتایج حاصل، رقیق کننده اسپرم بلتسویل می تواند برای بهبود درصد باروری پرندگان در مزارع پرورش طیور در روش تلقیح مصنوعی به کار رود.

خروس، منی، CASA، نطفه داری، جوجه درآوری