الهام مهرابی گوهری - دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور و دانشجوی دکتری مهندسی علوم خاک، دانشگاه لرستان
حمیدرضا متین فر - گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
روح ا... تقی زاده مهرجردی - گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

روش های معمول بررسی خاک ها از نظر زمان و هزینه مورد نیاز نسبتا گران هستند و باتوجه به سنتی بودن تهیه نقشه ها و وابستگی تام به نظرات کارشناسی، روزآمد نمودن نقشه ها هم وقت گیر بوده و گاها صرفه اقتصادی ندارد. در حالی که نقشه برداری رقومی خاک، با استفاده از مدلهای مختلف خاک– سیمای زمین، منجر به ساده سازی پیچیدگی های موجود در سامانه طبیعی خاک شده و به کار بران امکان روزآمد نمودن سریع و ارزان را میدهد. در واقع، مدلهای مزبور، نشان دهنده شکل ساده شدهای از روابط پیچیده موجود بین خاک و شکل سرزمین میباشند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی مدل استنباطی خاک- سرزمین SOLIM در نقشه برداری و برآورد کلاس های خاک در منطقه آران، استان اصفهان میباشد. برای این منظور ورودی های مدل SOLIM لایه رقومی زمین شناسی و لایه های محیطی از مدل رقومی ارتفاع DEM شامل: ارتفاع، شیب برحسب درصد، جهت شیب، شکل انحنا سطح زمین، شاخص نمناکی، جهت جریان و تجمع جریان و تصاویر ماهوارهای لندست 8 میباشند. همچنین هفت زیر رده خاک در منطقه مطالعاتی داده های ورودی مدل SOLIM را تشکیل میدهند. سپس نقشه های فازی برای هفت نوع خاک تهیه شده و نقشه نهایی پیش بینی خاک با عمل غیر فازی کردن ایجاد شد. نتایج نشان داد که مدل SOLIM با استفاده از متغیرهای محیطی توانایی بسیار بالایی در جداسازی انواع خاک با جزییات بیشتر دارد و خاک ها یی که مواد مادری، زمین شناسی، اقلیم و پوشش گیاهی متفاوتی دارند را میتوان با این مدل با صحت بالا از هم تفکیک نمود. مقایسه ماتریس خطا نشان میدهد که صحت کلی نقشه استنتاج شده از مدل SOLIM برابر 92/36% درصد می باشد.

نقشه برداری رقومی خاک، مدل رقومی ارتفاع، منطق فازی، مدل SOLIM