زینب بیگدلی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
احمد گلچین - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
طاهره منصوری - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

به منظور بررسی تاثیر آلودگی خاک به سرب بر معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی بقایای گیاهی گندم یک آزمایش به روش کیسه کلش و به صورت گلدانی و با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل سطوح آلودگی خاک به سرب (صفر، 25 ، 50 ، 100 و 200 میلیگرم سرب در کیلوگرم خاک) و مدت زمان خوابانیدن ( 30 ، 60 ، 90 و 120 روز) بودند که تاثیر آنها بر معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی بقایای گیاهی گندم مورد بررسی قرار گرفت . در پایان هر یک از زمان های خوابانیدن، کیسه های کلش از گلدان ها خارج و وزن بقایای گیاهی باقیمانده در کیسه ها و همچنین مقدار کربن آلی و نیتروژن آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میزان هدر رفت کربن از بقایای گندم و ثابت سرعت تجزیه کربن به ترتیب با افزایش غلظت سرب به بیش از 25 و 50 میلی گرم در کیلوگرم خاک، به طور معنیداری کاهش یافت. مقدار هدررفت نیتروژن آلی نسبت به کربن آلی بیشتر تحت تاثیر غلظت سرب خاک قرار گرفت و به مراتب افزایش غلظت سرب، مقدار هدررفت نیتروژن آلی کاهش یافت ولی ثابت سرعت تجزیه نیتروژن آلی با افزایش غلظت سرب به بیش از از 25 میلیگرم در کیلوگرم خاک کاهش یافت. مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی در تیمار 200 میلی گرم سرب بر کیلوگرم خاک، به ترتیب 3/2 و 11/7 درصد کمتر از تیمار بدون سرب بود. نتایج این پژوهش نشان داد که آلودگی خاک به سرب مدت اقامت کربن و نیتروژن آلی را در خاک افزایش داده و باعث کند شدن چرخه این عناصر میشود.

آلودگی خاک، معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی، مدت زمان خوابانیدن، کیف کلش، سرب