نزهت شریف - سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور، کارشناس ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی

ادبیات نظام ویژه ای از زبان است که با زبان معیار و روزمره تفاوت دارد. یکی از ارکان مهم زبان ادبی، شکست هنجارهاست. شاعر با توسل به شگردهای زبان شاعرانه (کاربرد وزن، صورخیال، جابه جایی ارکان جمله و...) زبان را از هنجار عادی دور میکند و خالق اثری می شود که برای خواننده تازگی دارد. بنابراین شعر را مضمون یا موضوع خاصی پدید نمی آورد بلکه کاربرد متمایززبان است که شعررا پدید می آورد. موکاروفسکی مهمترین کارکرد زبان شاعرانه را در ویران کردن زبان معیارمی داند وبه این نتیجه میرسد که بدون سر پیچی از قاعده های زبانی، شعر وجود نخواهد داشت. انحراف از هنجارعادی زبان دربافت های مختلف اجتماعی و تاریخی با یکدیگر تفاوت هایی دارد و سبب میشود که در هر عصر، شاعران با زبانی خاص سخن بگویند. در سبک هندی نیز هنجارگریزی کلامی و خروج از قواعد زبان در آثار شاعرانی بزرگ مانند کلیم کاشانی نمایان است و هدف از این نوشتار بررسی مهمترین نمودهای هنجارگریزی و خلاف عادت های کلامی در غزلیات این شاعر است

زبان معیار، زبان ادبی، هنجارگریزی، خلاف آمد عادت، سبک هندی، کلیم کاشانی