مریم ثابت نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشدگروه معماری
نیما ولیزاده - استادیارگروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحدتبریز

مهدکودک مجموعه ای است از فعالیت های علمی، فرهنگی و هنری که به منظور شکوفایی استعدادهای کودکان تاسیس می شود و در آن دست کودکان باز گذاشته می شود تا طریق تجربه مستقیم و با استفاده از شیوه های موثر فراگیر به ویژه از طریق دیدن، شنیدن و لمس کردن به اکتشاف و جستجو در خود، جامعه و اصول محیط فیزیکی را بپردازند. یکی از شاخص های توسعه یافتگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کشوری میزان توجه به کودکان آن است. امروزه در آموزش و پرورش کشورهای پیشرفته، آموزش مهدکودک قبل از شروع مدرسه یکی از رویکردها و گونه های مهم آموزش به کودکان به شمار می آید. آشنایی کودکان و نوجوانان با دستاوردهای بشر در زمینه های علوم، تاریخ و فرهنگ به منظور پاسداری و حفاظت از آن برای انتقال به نسل های آینده امری ضروری است. اما امروزه عرصه تحرک و تعامل کودکان کوچک تر شده و فعالیت به عنوان عامل اصلی رشد و یادگیری کودک، فرایندی که در ارتباط با فضا و محیط میسر می گردد، برای آنها محدودتر کرده است. پس بنابراین تلاش برای ایجاد محیطی امن و شاد به منظور تجربه کردن، کشف کردن، دریافتن، احساس کردن، ارتباط با دیگر کودکان و در نهایت مکانی برای اجتماعی شدن همراه با پرورش قوا و نیروهایشان امری مهم و ضروری تلقی می گردد. متاسفانه در ایران فضایی که مختص برای کودکان ساخته شده اند فاقد کیفیت معماری کودک می باشند و تاثیر فضای معماری به عنوان عامل تعامل و حرکت کودک در فضا در جهت رشد و پروش خلاقیت وی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا، در مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی به شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار فضاهای کودک محور و غیر محیطی از جمله نیازهای جسمانی و روانی کودکان جهت ارتقاء تعاملات اجتماعی به عبارتی عوامل انسانی پرداخته شده و نهاتا0یراهکارها یی جهت ارتقاء کیفیت فضاهای کودک محور ارایه شده است.

کودک، رشد، ادراک کودک و نیازهای کودک، مولفه های تاثیرگذار طراحی