مصطفی کمالجو - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه مازندران،
مریم اطهری نیا - کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی از دانشگاه مازندران دبیر عربی

یکی از شیوه های تاثیرگذاری کلام بر مخاطب و برجسته سازی سبک سخن، بهره بردن ازساختهای همپایه است که با بررسی آن میتوان به سبک نویسنده و زیبایی های اثر ادبی پی برد. اشعار عربی سعدی به دلیل استفاده شاعر از ساختهای همپایه نحوی و بلاغی، در جایگاه والایی از فصاحت و بلاغت قرار دارد. از این رو بررسی و تحلیل آن حایز اهمیت است و میتواند زیبایی های ادبی و بلاغی آن را آشکار نماید. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی، اشعار عربی سعدی را از نظر همپایگی نحوی و بلاغی و روابط معنایی موجود میان سازه های همپایه، که دارای برجستگی های ویژه ای هستند مورد بررسی قرار داده است. از مهمترین مشخصه های آن میتوان به کاربرد فراوان ساختهای همپایه نحوی به صورت تام و واژگانی و همپایگی بلاغی با استفاده از حرف عطف واو اشاره کرد که دارای روابط معنایی گوناگونی از قبیل؛ ترادف و تناسب، تضاد و تقابل، نفی و همزمانی هستند. همچنین استفاده همزمان شاعر از همپایگی نحوی – بلاغی، سبب افزایش موسیقایی اشعار وی و تمایز سبکی ایشان گشته است

ساخت های همپایه، سبک، اشعار عربی سعدی