معصومه احمدی - دکتری عمومی دامپزشکی، فارغ التحصیل دانشگاه زابل
محمدابراهیم اکبری - دکتری تخصصی علوم تشریحی دامپزشکی ،استادیار و عضو هییت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه زابل
عباس جمشیدیان - دکتری تخصصی پاتولوژی دامپزشکی ،استادیار و عضو هییت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه زابل

در این مطالعه ویژگىهاى آناتومى و بافت شناسى بصل النخاع و قسمت ابتدایى نخاع در 10 شترمرغ آفریقایى به ترتیب با میانگین سنى و وزنى 310 روز و 50/110 کیلوگرم مورد بررسى قرار گرفت. روش کار: بعد از خارج کردن کامل مغز کلیه فاکتورهاى آناتومیک و موفولوژیک و بیومتریک ثبت شد. مراحل آماده سازى بافت توسط دستگاه اتوتکنیکون انجام شد. از بلوکهاى پارافینى برشهایى با ضخامت 5 میکرون با دستگاه میکروتوم زده شد.لامها با رنگ آمیزى هماتوکسیلین ایوزین و اختصاصى پاس رنگ آمیزى شد و با میکروسکوپ نورى در بزرگنمایى هاى مختلف بررسى شد. بحث و نتیجه گیرى: میانگین طول ،عرض و ضخامت بصل النخاع به ترتیب 28 ،16 و 8/8 میلیمتر و میانگین وزن 34/4 گرم بود. میانگین عرض و ضخامت نخاع به ترتیب 5/5 و 8/4 میلیمتر بود. طول شاخ شکمى و پشتى نخاع ،طول ماده سفید و خاکسترى در قسمت خلفى نخاع ،طول ماده سفید ادامه شاخ شکمى و پشتى ، قطر مجراى مرکزى نخاع ،ضخامت بافت پوششى مجراى مرکزى نخاع ،ضخامت لایه گرانولار ،ضخامت ماده سفید بصل النخاع ،طول و عرض سلولهاى پورکنژ بصل النخاع ،طول و عرض جسم سلولى نورونها اندازگیرى شد.در نخاع وسعت ماده خاکسترى بیشتر از ماده سفید بود. در بصل النخاع مجراى اپاندیم داخل ماده خاکسترى و داراى بافت پوششى مکعبى مطبق بود. این تحقیق نشان داد میانگین وزن مغز 37/29 گرم و میانگین وزن بصلالنخاع 34/4 است که نسبت وزن مغز به وزن بدن 00026/0 است همچنین نسبت وزن بصل النخاع به وزن مغز شترمرغ 148/0 و نسبت وزن بصلالنخاع به وزن بدن 00004/0 مى باشد. زیاد بودن نورون هاى درشت بصلالنخاع قابل توجه بود. اندازگیرى شاخص هاى میکرومترى بصل النخاع و قسمت ابتدایى نخاع براى اولین بار انجام گرفت.