مجتبی کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری اورژانس دانشگاه علوم پزشکی ایران
طیبه صنعتی - دانشجوی کارشناسی ارشد سلامت سالمندی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد

کشور ایران از جمله جوامع جوان به شمار می رود چرا که جمعیت زیادی از کشور را کودکان و نوجوانان به خود اختصاص داده اند.با این ساختار جمعیتی توجه به دو مقوله بهداشت و آموزش جهت برنامه ریزی هرچه بهتر و کارآمدتر جوامع بسیار اهمیت دارد .از طرفی کودکان سرمایه های اصلی یک کشور به حساب می آیند که جهت رسیدن جامعه به بالاترین سطح سلامت می بایست کودکان به عنوان اولویت اولیه مورد توجه قرار گیرند .یکی از مشکلات بهداشتی که امروزه با وجود بهبود وضع بهداشت روبه فزونی است پدیکلوزیس می باشد که بعنوان یک معضل بهداشتی خانواده ها و مدارس را به خود درگیر کرده است. شپش، حشره ای است بدون بال که در بدن انسان زندگی کرده و از آن تغذیه می کند.اندازه آن یک تا دو میلی متر می باشد. دارای 6 پا است و توانایی پریدن ندارد.نتایج مطالعات مختلف نشان می دهد که شپش سر، بعنوان شایع ترین نوع شپش در همه سنین به ویژه در گروه های سنی 3 تا 11 سال و با بیش ترین میزان شیوع در دانش آموزان دختر مدارس در مقاطع پیش دبستانی و دبستان می باشد .آلودگی به شپش تنها مربوط به کشورهای جهان سوم و فقیر نیست بلکه کشورهای صنعتی و پیش رفته نیز درگیر این مسیله می باشند و در ایران نیز به وفور مشاهده می شود.مهم ترین راه انتقال شپش سر،از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا و به طریقه غیر مستقیم از طریق تماس با وسایل آلوده شده به رشک)تخم شپش( یا شپش است .بر اساس مطالعات مختلف بین محل سکونت،شغل،میزان تحصیلات والدین،بعد خانوار،پایه تحصیلی،وجود حمام در منزل،تعداد دفعات استفاده از شانه،تعداد دفعات استحمام، سابقه ابتلا وجود یا عدم وجود مربی بهداشت در مدارس و اندازه موی سر ارتباط معنی دار وجود داشت.یکی از راه های مبارزه با بیماری ،استفاده از شامپوهای محتوی حشره کش ها مانند پرمترین permethrin برای مبتلایان به شپش سر می باشد.با توجه به شیوع بالای شپش سر بعنوان یک چالش مهم بهداشتی و اجتماعی و کم توجهی دانش آموزان به رعایت بهداشت فردی و حضور آن ها در اماکن پرجمعیتی همچون مدرسه ،برنامه آموزش بهداشت برای معلمین و والدین و دانش آموزان در پیشگیری،کنترل و کاهش آلودگی میتواند تاثیر مثبت داشته باشد.این نکته اهمیت فراوان دارد که افراد به واسطه آموزش بهداشت بدانند که آلودگی به شپش سر قابل پیشگیری و رها شدن از آن کار بسیار ساده است . بنابراین با توجه به اینکه مدارس در عین داشتن پتانسیل بالا جهت شیوع آلودگی و نقش موثر معلمین و والدین در پیشگیری و کنترل آن، مناسب ترین مکان جهت ارایه آموزش های بهداشتی و افزایش آگاهی و نگرش افراد به ویژه والدین می باشد.