حامد نوری - دانشجوی فوق لیسانس مهندسی شیمی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ابراهیم آخوندی - گروه مهندسی شیمی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
حسین سخایی نیا - گروه مهندسی شیمی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

فرآیندهای غشایی از جمله مهم ترین فرآیندهای جداسازی مورد استفاده در صنعت می باشد که کاربرد فراوانی را در جهت بهره وری هرچه بهتر و مناسب تر از منابع آبی و ایجاد برقراری تعادل بین منابع آبی و مصارف آن در صنایع مختلف را دارا است که کاربردهای فراوانی را خصوصا در بخش تصفیه پساب های صنایع غذایی، کشاورزی، نفت و گاز و پتروشیمی، پالایشی و نیز داروسازی دارد. استفاده ار فرآیندهای غشایی و کاربردهای متنوع آن همواره با چالش ها و مشکلات متنوعی از قبیل هزینه های نگه داری، عملیاتی و تاسیسات، گرفتگی های فیزیکی و بیولوژیکی مواجه هستند. به طور جد می توان گفت اصلی ترین و اساسی ترین مشکل پیش روی استفاده از غشاها مباحث مربوط به گرفتگی ها و انواع گرفتگی های در غشاها می باشد که در پی آن سایرمشکلات افت فشار و نیز افزایش بار هزینه های عملیاتی را در محل مورد نظر خواهد داشت که علوم مهندسی امروزه درصد برطرف کردن این مشکلات و رفع این موانع جهت مدیریت منابع و بحران های موجود در بخش استفاده از منابع آبی پرداخته اند. این مقاله که ذیل پژوهش های تحلیلی توصیفی صورت گرفته با تشریح و مقایسه میان تمامی فرآیندهای غشایی موجود، مدل های غشایی و پارامترهای موثر در خصوص چگونگی انتخاب نوع فرآیند متناسب با شرایط موجود در جهت کاهش مشکلات، با ارایه تحلیل های مختلف روش هایی را در جهت شناخت و انتخاب انواع غشاها نظیر غشاهای بیولوژیکی، سنتزی، فلزی، پلیمری، سرامیکی و مایع و همچنین فرآیندهایی غشایی شامل میکروفیلتراسون، اولتراسیون، نانوفیلتراسیون، اسمز معکوس و مستقیم، تراوش تبخیری و نیز دیالیز را تشریح و در نهایت پیشنهاداتی را جهت استفاده تلفیقی از فرآیندهای موجود در راستای فایق آمدن بر مشکلات موجود و بهره وری هرچه مناسب تر از این فرآیندها ارایه داده شده است.

غشا، فرآیندهای غشایی، مدیریت منابع آبی، تصفیه پساب