لیلا سهیلی وند - کارشناسی ارشد معماری، عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی
وحید هژیرکارزار - مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد تبریز

اصول کلی وعمده ای که در معماری بومی مناطق سردسیر رعایت شده عبارتند از: استفاده از پلان های متراکم وفشرده، به حداقل رساندن سطح خارجی در برابر حجم مورد پوشش، استفاده از مصالحی با ظرفیت وعایق حرارتی خوب، به حداقل رساندن میزان تعویض هوای داخلی وتهویه طبیعی و در نتیجه جلوگیری از ایجاد سوز در داخل وخروج حرارت داخلی به خارج از ساختمان، انتخاب بام های مسطح ونگهداری برف بر روی بام ها به عنوان عایق حرارتی. از طرفی خصوصیات کلی بافت شهری وروستایی مشتمل بر مواردی چون: فضاهای شهری و روستایی کوچک و محصور، بافت شهری و روستایی متراکم و ابنیه متصل بهم، جهت افتاب وعوارض زمین عامل تعیین کننده در نحوه استقرار، گسترش وسیمای کلی شهر وروستا، کوچه ها ومعابر اصلی به موازاتخط تراز زمین واغلب با عرض کم می باشند. مصالح مورد استفاده ابنیه سنتی در مناطق کوهستانی همچون دیگر مناطق اقلیمی ایران، بوم آورد و در دسترس بوده لذا اغلب جهت دیوارها از سنگ و برای پوشش سقف طبقات و بام از چوب درختان وکاهگل استفاده می شده است. این مصالح از لحاظ اقلیمی و اقتصادی مناسب می باشند چراکه قطر نسبتا زیاد دیوار ها از نظر حرارتی (یعنی جذب حرارت افتاب در طی روز وحفظ حرارت برای شب هنگام ) عملکرد خوبی دارند وبام ساختمان ها نیز نسبتا در مقابل بارندگی مقاوم هستند. از اینرو بررسی عوامل یاد شده می توانند ما را در تجزیه و تحلیل معماری پایداری آنها کمک کنند.

ساختمان، بافت شهری، پایداری، مصالح، انرژی