وحید عظیمی - دانش آموخته گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز،
عطیه وکیلی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
اسماعیل اسدی - استادیار، گروه مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
سیده صدیقه حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی نور

پیش بینی دقیق جریان رودخانه ها یکی از المان های مهم در مدیریت منابع آب های سطحی است. افزایش سرانه مصرف آب از یک سو و تغییرات بارز اقلیمی از سوی دیگر، سایه سنگین مشکلات آب را در آینده ای نه چندان دور نمایان می-سازد. در ده ه های اخیر روش های متعدد مبتنی بر هوش مصنوعی نظیر شبکه های عصبی مصنوعی، منطق فازی و برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی و مدل سازی های پارامترهای گوناگون در مهندسی آب گسترش فراوان یافته است. در این تحقیق از داده های دبی روزانه رودخانه قطور چای در استان آذربایجان غربی به منظور مدلسازی با روش هوش مصنوعی برنامه ریزی بیان ژن استفاده گردید. از توالی داده های جریان روزانه با تاخیر 1 تا 5 گام زمانی برای پیش بینی جریان روزانه استفاده شد. نتایج شاخص های آماری RMSE، MBE و R2 نشان داد که روش برنامه ریزی بیان ژن از دقت قابل قبولی در پیش بینی جریان روزانه رودخانه برخوردار است. برنامه ریزی بیان ژن در پیش بینی جریان معادلاتی را برای هر سناریو ارایه می دهد که می توان آن ها را در آینده با استفاده از داده های روزانه ثبت شده کاربردی نمود.

پیش بینی جریان، رودخانه قطور چای، برنامه ریزی بیان ژن (GEP)