سیدکمیل طیبی - دانشکده علوم اداری واقتصاددانشگاه اصفهان

اتکا به نفت، از ویژگی های خاص اقتصاد ایران است. تحلیل اقتصاد ایران، به خوبی گویای این واقعیت است که نوسانات قیمت های جهانی نفت، کاهش ذخایر نفتی، بالا رفتن هزینه استخراج و بی اطمینانی نسبت به آینده بازارهای جهانی نفت، می تواند در رشد و توسعه کشور اختلال ایجاد کند.تاکید بر توسعه صادرات غیرنفتی به عنوان یک استراتژی رشد و توسعه اقتصادی، مدتی است در کشور ما مطرح است. توسعه صادرات غیرنفتی، علاوه بر این که سبب افزایش درآمدهای ارزی و غیرنفتی و بهبود تراز پرداخت های ارزی می شود، می تواند تاثیری جدی بر سهم تجاری ایران در بازارهای جهانی داشته باشد و قدرت و مزیت نسبی و رقابتی کشورمان را افزایش دهد.مقاله حاضر به آزمون این فرض می پردازد که رابطه ای تقابلی بین سرمایه گذاری و صادرات غیرنفتی وجود دارد. سرمایه گذاری در بلندمدت بر رشد صادرات غیرنفتی اثر مثبت دارد، اما در کوتاه مدت رشد محدودی در آن ایجاد می کند. به این منظور، با ارایه یک چارچوب نظری و با استفاده از روش (ARDL) رابطه بلندمدت و با استفاده از مکانیسم تصحیح - خطا (ECM) رابطه کوتاه مدت آن برآورد می شود. مزیت روش ARDL نسبت به سایر روش ها از جمله انگل - گرنجر و یوهانسن - جوسیلوس )، آن است که این روش تنها یک بردارهم جمع کننده را مشخص می کند و دوره مورد بررسی نیز مبتنی بر فاصله زمانی 1380-1340 است.نتایج به دست آمده، حاکی از آن است که همواره سرمایه گذاری، نرخ ارز و قیمت نسبی صادرات در بلندمدت بر عرضه صادرات غیرنفتی اثر مثبت دارد، اما اثر متغیر مصرف بر صادرات غیرنفتی در بلندمدت منفی است. هم چنین رفتار کوتاه مدت صادرات غیرنفتی بر اساس مکانیسم تصحیح - خطا در مقابل متغیرهای توضیحی مورد بررسی قرار گرفته است؛ به گونه ای که نتایج به دست آمده، نشان می دهد عرضه صادرات غیرنفتی در کوتاه مدت نیز به طور معنی داری تحت تاثیر این متغیرها، از جمله سرمایه گذاری است؛ در حالی که این تاثیرات در بلندمدت به مراتب بیشتر است.

سرمایه گذاری، صادرات غیرنفتی، درآمدهای ارزی