محمدجواد اصغری - دانشیار فلسفه، دانشگاه تبریز

در این مقاله سعی میکنم نشان دهم که با وجود اختلاف زمانی یا تاریخی و جغرافیایی بین فلسفه مکتب کیوتوی ژاپن در قرن بیستم و حکمت اسلامی شباهتهای درخور تاملی برای مطالعات تطبیقی وجود دارد. بنابراین به نظر نگارنده امکان گفت وگو بین این دو تصورشدنی است. با این حال، این مقاله ادعا نمیکند که تطبیق کامل و منطقی بین این دو مکتب قابل حصول خواهد بود.مکتب کیوتو در ذن بودیسم سنتی ژاپنی و تفکر عرفانی و فلسفی مغربزمین ریشه دارد و نمایندگان کلیدی آن عبارتاند از: نیشیدا کیتارو، نیشیتانی کیجی، و تانابه هاجیمه. در این مقاله عمدتا بر اندیشه های دینی و عرفانی نیشیدا و نیشیتانی متمرکز خواهیم شد. نیشیدا کیتارو پایهگذار مکتب کیوتو محسوب میشود. اندیشه غالب در این مکتب مبتنیبر مفهوم نیستی، خدا، تجلی، عشق، دین، و مسیله نفس است. از سوی دیگر، در حکمت اسلامی نیز تقریبا به مفاهیم مشابهی در اندیشه نمایندگان برجسته آن مانند مولوی، صدرا، و ابن عربی، که تحت تاثیر سنت دینی و قرآنی و سنت فلسفه یونانی (از جمله فلسفه های نوافلاطونی) قرار دارند، برمی خوریم. این مقاله بر آن است که با تمرکز بر مفاهیمی مانند نیستی، خدا، تجلی الهی، عشق الهی، دین، و نفس در هر دو طرف امکان گفت وگو را نشان دهد.

مکتب کیوتو، حکمت اسلامی، خدا، تجلی، نیشیدا، مولوی و گفت وگو