محمداسماعیل افضل پور - استادیار دانشگاه بیرجند
محمد کشتی دار - استادیار دانشگاه بیرجند
انسیه پیرگزی - کارشناس ارشد تربیت بدنی دانشگاه بیرجند

برای بررسی رابطه ترکیب بدنی و توزیع چربی مرکزی با عملکرد ریوی ایستا و پویا در زنان، 60 دانشجوی داوطلب دختر دانشگاه بیرجند با میانگین قد 159/9±5/30 سانتی متر، وزن 62/15±9/60 کیلوگرم و سن 23/42±3/20 سال در تحقیق شرکت کردند. قد، وزن، شاخص توده بدنی3، محیط کمر4 و نسبت محیط کمر به محیط لگن5 با کمک ترازو و متر نواری و ظرفیت حیاتی با فشار6، حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول7، نسبت حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول به ظرفیت حیاتی8 و اوج جریان بازدمی9، با استفاده از دستگاه Power Lab و حداکثر اکسیژن مصرفی با پروتکل استورر-دیویس، اندازه گیری شدند. داده ها با روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شدند و سطح معنیداری p<0/05 در نظر گرفته شد. بین BMI و FVC، FEV1 و PEF (بهترتیب p=0/000 و r= -0/55؛ و p<0/001 و r= -0/41؛ p<0/007 و -0/34 (r= و بین WC و FVC، FEV1 و PEF (بهترتیب p=0/000 و r= -0/59؛ و p=0/000 و r= -0/46؛p<0/005 و (r= -0/35 رابطه معکوس و معنی داری مشاهده شد. به علاوه، بین WHR و FVC ،FEV1 و PEF (بهترتیب p=0/000 و r= -0/56؛ و p=0/000 و r=-0/50؛ p<0/01 و (r=-0/31 رابطه معکوس و معنی داری مشاهده شد. از طرف دیگر، بین BMI و WC با نسبت FEV1/FVC (به-ترتیب p<0/01 و r=0/31؛ و p<0/01 و (r=0/32رابطه مستقیم و معنی داری به دست آمد. تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد بین WC، WHR و حداکثر اکسیژن مصرفی با عملکرد ریوی رابطه خطی معنی دار وجود دارد. نتیجه کلی اینکه اضافه وزن، به ویژه تجمع چربی در ناحیه مرکزی بدن میتواند موجب کاهش عملکرد ریوی ایستا و پویا شود.

ترکیب بدنی، توزیع چربی، عملکرد ریوی