مینا تاج آبادی - کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
لیلی ابوالحسنی - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
ناصر شاهنوشی - استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

کشش قیمتی نقش مهمی در تعیین سیستم و میزان تعرفه آب دارد. بیشتر تصمیم گیران اقتصادی و پژوهشگران در سال های اخیر برای شهرهای مختلف، تابع تقاضا را برآورد کردند تا کششهای درآمدی و قیمتی را تخمین بزنند. در این پژوهش با بازبینی 20 پژوهش با عنوان تابع تقاضای آب خانگی شهری، 93 کشش قیمتی، مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به این که مقدار کشش قیمتی به دست آمده از این پژوهش ها دارای اختلافات معنی دار آماری هستند، این پژوهش با هدف تعیین فاکتورهای تاثیرگذار بر ایجاد این تغییرات در مقدار کشش قیمتی و همچنین بیان اختلاف در این کشش ها با استفاده از روش فراتحلیل انجام شد. روش فراتحلیلی، تنوع در نتایج کششهای قیمتی آب را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. روش آماری فرا تحلیل با دو هدف تعیین وجود، یا عدم وجود سوگیری در انتشار و ناهمگنی در نتایج گزارش شده، نتایج را مورد تحلیل قرار می دهد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل اولیه، سوگیری در انتشار ناچیز و ناهمگنی در انتشار پژوهش ها، قابل توجه است. مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار معنی دار بر تغییرات مقدار کشش قیمتی به طور کلی به چهار گروه خصوصیات تیوریکی، خصوصیات داده، خصوصیات مدل و خصوصیات جغرافیایی و اجتماعی طبقه بندی شده اند. نتایج حاصل نشان می دهد که به احتمال زیاد وجود متغیرهایی نظیر در آمد، داده های سری زمانی، فرم تابع لگاریتم طبیعی و استفاده از تیوری استون - گری که اساس تخمین بسیاری از توابع تقاضا مربوط به آب خانگی می باشد، مقدار کشش را بالاتر از حد واقعی برآورد می کنند. همچنین به احتمال زیاد شرایط اقلیمی منطقه، جمعیت و استفاده از حداقل مربعات معمولی در تخمین پارامترهای تقاضا، مقدار کشش را پایین تر از حد واقعی برآورد می کند

تابع تقاضای آب شرب، سوگیری انتشار، قیمت آب، کشش قیمتی، ناهمگنی انتشار