ساجده میهن پرست - کارشناسی ارشد بیابانزدایی، دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان
شیما نیکو - استادیار دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان

امروزه پدیده فرسایش (اعم از بادی آبی)، بهعنوان یکی از اصلیترین فرایندهای تخریب اراضی در مناطق مختلف دنیا ازجمله ایران به شمارمی آید. فعالیت زیاد باد و به دنبال آن فرسایش بادی، در منطقه دلازیان در جنوب سمنان، شهر سمنان و روستاهای اطراف آن را در معرض پیامدهای نامطلوب فرسایش بادی چون آلودگی هوا، آسیب به زمینهای کشاورزی و ...قرار داده است. لذا این منطقه به عنوان منطقه مورد مطالعه در این تحقیق انتخاب شده است تا با مطالعه فرسایش بادی، امکان مدیریت مناسب عرصه های طبیعی، کنترل فرسایش بادی و کاهش اثرات مخرب آن فراهم گردد. در این تحقیق از روش اریفر تجربی جهت ارزیابی فرسایش بادی و برآورد پتانسیل رسوب دهی حاصل از آن استفاده گردید. طبق نتایج بهدستآمده حدود 26/56 درصدازمساحت منطقه موردمطالعه با شدت فرسایش بادی زیاد و پتانسیل رسوبدهی 11169/95 تن در کیلومتر مربع در سال، حدود 47/58 درصد از عرصه مطالعاتی در طبقه متوسط و پتانسیل رسوبدهی آن 4087/65 تن در کیلومتر مربع در سال 28/12 درصد از منطقه در طبقه کم و پتانسیل رسوبدهی آن 1229/93 تن در کیلومتر مربع در سال و 2/67 درصدازمنطقه تحقیق در طبقه خیلی کم فرسایش بادی با پتانسیل رسوبدهی 129/48 تن در کیلومتر مربع در سال قرار دارد. درمجموع بر اساس نتایج این تحقیق، مهمترین پارامترهای فرسایش بادی درواحدهای کاری سرعت باد، انبوهی پوشش گیاهی، آثار فرسایش سطح خاک و رطوبت خاک است. با توجه به این پارامترها، شرایط اقلیمی (وزش بادهای شدید و بارندگی کم )، پوشش گیاهی اندک، خصوصیات خاک منطقه (کمبود مواد آلی، وجود مقادیر زیاد املاح و نمک در خاک، بافت خاک سبک وکمبود رطوبت ) و عوامل انسانی شامل چرای بیشازحد در منطقه، نبود الگوی کاشت مناسب و تردد زیاد انسان و دام، نبود بادشکن و درکل عدم مدیریت استفاده از زمین مهمترین عوامل فرسایش بادی در منطقه هستند.

پتانسیل رسوب دهی، دلازیان، فرسایش بادی، روش اریفر