سیما رجبی - دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اردبیل، گروه علوم تربیتی، اردبیل، ایران
توران سلیمانی - کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، ایران

پژوهش با هدف شناسایی آسیب های تربیت شهروند در برنامه درسی مقطع متوسطه دوره اول از دیدگاه دبیران انجام شده است. جامعه آماری تحقیق جامعه آماری معلمان مدارس مقطع متوسطه دوره اول ناحیه یک اردبیل می باشد که از بین آنها تعداد 210 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. یافته های پژوهش حاضر نشان دهنده وجود آسیبهای جدی در اهداف، محتوا، روش های یاددهی یادگیری و ارزشیابی در راستای تربیت شهروندی است. آزمون t وجود چنین آسیبهایی را تایید می کند. اکثر معلمان آسیبهای موجود در اهداف، محتوا، یاددهی و ارزشیابی برنامه درسی را خیلی زیاد و زیاد می دانند. عدم توجه به تفاوتهای فردی دانش آموزان از جمله آسیبهای اصلی مربوط به اهداف برنامه درسی در تربیت شهروندی محسوب می شود. نبود فضای مناسب برای آموزش رفتارهای شهروندی از جمله آسیبهای اصلی در فرایند دهی و یادگیری تربیت شهروندی است. عدم توجه به مهارتهای حل مساله در ارزیابی های مختلف و توجه صرف به اطلاعات دانشی دانش آموزان و تقویت فرصت تقلب در آزمونها از جمله آسیبهای اصلی مربوط به ارزشیابی در تربیت شهروندی می باشد. نتایج آزمون فریدمن نشان داد اهداف برنامه درسی اولویت اول از دیدگاه معلمان می باشد که دارای آسیب است و در مرتبه بعد محتوای برنامه درسی قرار دارد. با توجه به آسیبهای موجود در زمینه عناصر برنامه درسی، اگر نظام آموزشی بخواهد به رسالت خودش در قبال اهداف اجتماعی تعلیم و تربیت به درستی عمل نماید باید در حوزه تربیت شهروندی برنامه ریزی اصولی داشته باشد.

شهروندی، تربیت شهروندی، برنامه درسی، آسیب شناسی