تورج هراتی خلیل آباد - دانشجوی دکتری تخصص اقتصاد سلامت، گروه اقتصاد سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
عبدالرضا موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد سلامت، گروه اقتصاد سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
محبوبه شالی - دانشجوی دکتری پرستاری، گروه مدیریت و مراقبت های ویژه، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

مقدمه: آلودگی زیست محیطی، یکی از پیامدهای منفی فرایند توسعه کشورها در دهه های اخیر بشمار می رود که بسیاری از کشورها با این پدیده دست به گریبان می باشند. ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه از چنین قاعد ه ای مستثنی نمی باشد و سالیانه مخارج هنگفتی را به دلیل تبعات حاصل از الودگی پرداخت می نماید. هدف این مطالعه، تحلیل نقش آلودگی هوا در کنار سایر شاخص های بهداشتی بر مخارج بهداشتی خصوصی و عمومی می باشد. روش: این مطالعه از نوع مطالعات کاربردی- توسعه ای می باشد. برای برآورد مدل از روش اقتصادسنجی، خودرگرسیون با وقفه های توزیع شونده (ARDL) در دوره زمانی 1350 تا 1393 استفاده کرده ایم. به منظور تعیین هم انباشتگی بین متغیرهای مخارج بهداشتی با نرخ مرگ و میر نوزادان، نرخ باروری، درآمد سرانه و آلودگی هوا از آزمون والد در نرم افزار Microfit 4.1 استفاده گردیده است. سپس بمنظور بررسی ایستایی متغیرها و همچنین برآورد روابط بلند مدت و کوتاه مدت از نرم افزار Eviews8 استفاده گردیده است. یافته ها: نتایج مطالعه حاکی از تاثیر (مثبت و معنی دار) نسبتا قوی تر آلودگی هوا نسبت به سایر متغیر ها بر مخارج بهداشتی می باشد؛ بگونه ای که در بلند مدت، یک درصد افزایش در شاخص دی اکسید کربن، به ترتیب سبب 3.32 و 1.16 درصد افزایش در مخارج بهداشتی عمومی و مخارج بهداشتی خصوصی می شود. نتیجه گیری: در میان عوامل موثر بر مخارج بهداشتی، کیفیت محیط زیست و آلاینده های ناشی از آن، نقش پر رنگی را ایفا می نمایند؛ بنابرین بمنظور کاهش بار اقتصادی ناشی از افزایش مخارج بهداشتی در کشور، تصویب و نظارت بر اجرای قوانین حفاظت از محیط زیست، بمنظور کاهش آلاینده های هوا ضروری می باشد.

آلودگی هوا، مخارج بهداشتی عمومی، مخارج بهداشتی خصوصی، روش خودرگرسیون با وقفه های توزیع شونده