مجتبی گراوند - استادیار تاریخ دانشگاه لرستان
ایرج سوری - کارشناسی ارشد تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی تهران

با پذیرش نظام پارلمانی، حکومت قاجارها متکی بر ساختار سیاسی ملوک الطوایفی و ایلیاتی دچار از هم پاشیدگی وبی قراری اجتماعی گردید. نهادسازی و قانون گرایی بر اساس الگوهای مدرن وارداتی نتوانست با فقدان بسترهایاجتماعی- اقتصادی به مرحله ثبات و عقلانیت در رفتارهای سیاسی برسد. نظام پارلمانی مدرن مبتنی بر خرد جمعی وتامین مصالح عمومی در تضاد با رفتارهای سیاسی سنتی و شخصی بازیگران سیاسی در ایران قرار داشت؛ لذاشخص گرایی و جناح گرایی و تضادهای ایدیولوژیکی از سوی کارگزاران در ساخت قدرت، جای قانون گرایی و عقلانیتسیاسی را گرفت. مقاله حاضر بر اساس رویکرد گفتمانی فرکلاف سعی در آسیب شناسی و تبیین رفتار سیاسی نیروهایسیاسی پس از مشروطه در ساخت نهادهای مدنی و زمینه هایی که سبب گرایش آنها به تمرکزگرایی سیاسی و بازتفسیراقتدار رضاشاهی دارد. گفتمان رضاخانی با برقراری ثبات سیاسی و یکپارچگی اجتماعی رفتار سیاسی خود را به عنوانضرورت های تاریخی دوره گذار توصیف کرد و توانست خود را ناجی و حافظ دستاوردهای نظام پارلمانی تفسیر کند و بابازتفیسر فضای اسطوره ایی گفتمانی قانون گرایی و پایبند به نظام پارلمانی به حاشیه رانی رقیب حاکم و کسب اقتدارسیاسی خود را مشروعیت بخشید.

نظام پارلمانی، گفتمان فرکلاف، قاجار، سلطنت رضاشاه