رامین گنجه - کارشناس ارشد سازه های هیدرولیکی، تهران خ خاوران،

سیلاب جزء بلایای طبیعی است که حاصل اندرکنش فعالیت های انسانی و پدیده های فعال طبیعی تصادفی است. از طریق ارزیابی ریسک سیلاب، می توان مناطقی که احتمال خسارت زیادی دارند را تشخیص داده، تمهیدات کنترل سیلاب را در نظر گرفت. با توجه به این که شهر مشکین شهر در پایین دست رودخانه خیاوچای قرار گرفته است و در هر لحظه با خطر سیلاب این حوضه مواجه است، لزوم توجه به خطر سیلاب این حوضه بیش از پیش امری ضروری می باشد. در این تحقیق، برای ارزیابی ریسک سیلاب سطوح سیلگیر در دوره بازگشت های 25، 50، 100 و 200 ساله در بازه7/8 کیلومتر از رودخانه خیاوچای با استفاده از مدل HEC-RAS تعیین گردیده است. به این منظور از نقشه CAD منطقه با مقیاس 1:2000 استفاده شده است. مدل آنالیز حساسیت و صحت سنجی گردید. نتایج نشان داد در سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله جریان در 90 درصد مسیر زیر بحرانی بوده و مشکلی را ایجاد نمی نماید. در سیلاب 50، 100 و 200 ساله سرعت جریان بالا رفته و در حدود 8 متر بر ثانیه می رسد که این سرعت در بازه کوهستانی رخ می دهد سرعت زیاد موجب شستشوی دیواره ها و سواحل رودخانه شده و جریان گل آلود را به سمت پایین دست ایجاد می نماید با توجه به اینکه این محدوده تفرجگاهی است می تواند خسارات جانی و مالی بیشتری را در بر گیرد. با توجه به نتایج سرعت و عدد فرود و پهنه سیلاب، محدوده بالادست رودخانه خیاوچای و محدوده قبل از پارک جنگلی مشگین شهر در سیلاب با دوره بازگشت بزرگتر از 25 ساله از نظر آسیب پذیری در رنج متوسط و محدوده پارک جنگلی مشگین شهر در رنج بسیار آسیب پذیر قرار دارد.

سیل، ریسک سیلاب، خیاوچای، مدل HEC-RAS