سحر کشمیری - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه تهران، گرگان، شهرک سروش، کوچه دهم، مجتمع پوریا، واحد ۷

معماری به عنوان یک محصول فرهنگی می تواند توسط مدلهای نشانه شناختی مورد خوانش قرار گیرد. از طریق این خوانش لایه های اطلاعاتی جدید به ماده پیوسته فرهنگی معماری افزوده می شود و امکان تفسیر و فهم جدید از معماری فراهم می گردد. در مقاله حاضر معماری سبک رمانتی سیسم ملی در دوره پهلوی اول با استفاده از مدل نشانه شناختی امبرتو اکو که نشانه های معماری را از نظر عملکرد به سه دسته نشانه های معنایی، ساختاری و فنی تقسیم می کند مورد بررسی قرار گرفته است تا نحوه ارجاع به معماری پس از اسلام در ایران در سبک گفته شده را مشخص نماید. به این منظور در این پژوهش کیفی، نشانه های معماری از تعدادی از بناهای شاخص پهلوی اول برداشت شده و هر نشانه با توجه به عملکرد آن در مبدا( سبکی که از آن استخراج شده) طبقه بندی شده و تحول آن هنگام بررسی در معماری پهلوی اول بررسی شده است. در نتیجه مشخص شده است که نشانه های مرجوع در دوره پهلوی اول یا نشانه های معنایی بوده اند و یا نشانه هایی که هم عملکرد معنایی و هم عملکرد فنی در مبدا داشته اند. این نشانه ها هنگام به کار گیری تنها عملکرد معنایی خود را حفظ نموده اند در نتیجه یا عینا همان کارکرد مبدا را داشته اند یا کارکرد آنها از فنی-معنایی به معنایی کاهش یافته است.

نشانه شناسی معماری، معماری پهلوی اول، معماری پس از اسلام در ایران، ارجاع در معماری