نیلوفر هرمززاده - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه فردوسی مشهد
فاطمه مهرورز - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشگاه فردوسی مشهد

ورود اسلام به ایران نقطه عطفی در تاریخ، فرهنگ، تمدن و هنر ایرانیان ایجاد کرد. همزمان با گسترش اسلام، نشانه های آن نیز به سرعت در جامعه گسترش یافتند. مساجد به عنوان مهم ترین پایگاه های اجتماعی توسعه تمدن اسلامی از اهمیت ویژهای برخوردارند و به عنوان یک نشان هویت تمدن اسلامی نشان دهنده شکوه حکومت اسلامی هر دوره بوده و سیر تحول مخصوص به خود را داشته اند. عناصر اصلی ساختار مسجد از قبیل محل احداث، بنای اصلی، ورودی مسجد ، محراب، گنبد و مناره ها هر کدام جایگاه ویژه ای از دیدگاه زیبایی شناختی معماری مسجد داشته-اند، در این میان مناره های مساجد در کنار عناصری مانند گنبد و سردر نقش بارزی در چشم نوازی این زیبایی دارند و نشان دهنده هویت و تاریخ معماری اسلامی در ایران هستند. از زمان ورود اسلام به ایران و ساخت اولین مساجد توسط مسلمانان این عنصر شاخص معماری از لحاظ فرم و کالبد سیر تحول تدریجی گذرانده است. هدف این بررسی آن است که با به کارگیری روش توصیفی -کتابخانه ای به بررسی سیر تحول کالبد معماری مناره و منشا تغییرات آن بپردازد تا با تبیین تناسبات و فرم این عنصر معماری در دوره های اسلامی به شناخت بهتر هویت اسلامی آن دست پیدا کند و علاوه بر آن با ریخت شناسی مناره ها در بناهای گذشته ایران جایگاه و سیر تحول این بنا را در طول تاریخ بررسی کند.

معماری اسلامی، زیبایی شناختی ، مسجد ، مناره