زینب خاوری - گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی
سحر رضاپور - گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی
امیر ابراهیمی - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی

امروزه تغییرات کاربری اراضی و پوشش سطح زمین، از مهمترین مسایل مدیریتی در سطح جهان است. یکی از ابزارهای پایش پوشش سطح زمین، استفاده از تصاویر ماهواره ای است که به دلیل ویژگی هایی از جمله سطح پوشش وسیع، می توانند در تهیه نقشه های پوشش اراضی و مدیریت مناطق مختلف مورد استفاده قرار گیرند. به همین منظور، در این پژوهش، جهت بررسی روند تغییرات پوشش زمین و کاربری اراضی استان خراسان رضوی طی بازه زمانی 10 ساله 2006) تا (2016، از تصاویر ماهوارهای (MODIS) استفاده شد. سنجنده مناسب برای تغییرات پوشش زمین و کاربری اراضی در این ماهواره، MCD12Q1 نام دارد که پس از دریافت تصاویر این سنجنده در بازه زمانی موردنظر و پردازش آنها، پایش تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین انجام شد. نتایج، بیانگر آن است که از بین 17 طبقه تعریف شده در این تصاویر، مناطق بایر مساحت زیادی از استان خراسان رضوی را به خود اختصاص می دهند و با گذشت زمان، حتی مساحت این مناطق به شکل چشمگیری به خصوص در غرب استان افزایش پیدا کرده است. همچنین، مساحت مراتع استان خراسان رضوی در سال 2016، کاهش قابل توجهی پیدا کردهاست. تمامی این نتایج، میتوانند به ما ابتدا در پایش بهتر سرزمین و به تبع آن مدیریت بهتر اراضی، کمک شایانی نمایند و لازم است مدیران، از تبدیل شدن اراضی مختلف به زمینهای بایر جلوگیری نمایند و سپس به تبدیل اراضی بایر به کاربریهای مفید، اقدام کنند.

کاربری اراضی، تصاویر ماهوارهای، خراسان رضوی، MODIS، MC12Q1