نرگس جاویدان - دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
عطاالله جاویدان - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری دانشگاه تربیت مدرس
عبدارضا بهره مند - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سجاد رجبی - دانش آموخته ارشد آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

لایه کاربری اراضی از لایه های اطلاعاتی بسیار مهم، به ویژه در زمینه های منابع طبیعی و محیط زیست محسوب می شود. روش های متنوعی برای مدل سازی تغییرات پوشش و کاربری اراضی وجود دارد که می توان به مدل معادلات ریاضی، مدل سیستم، مدل آماری، مدل تکاملی، مدل Cellular و مدل هیبرید اشاره کرد.انواع کاربری اراضی اثرات ویژه ای بر روی پارامترهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز دارند. تحقیق حاضر با هدف پیش بینی تغییرات کاربری اراضی حوزه آبخیز زیارت استان گلستان با مساحت 80/95 کیلومترمربع با استفاده از زنجیره مارکوف انجام شد. جهت تهیه نقشه کاربری اراضی منطقه مورد مطالعه از تصاویر سری ماهواره های لندست (سنجنده های TMو ETM+ 2001و 2016) و الگوریتم حداکثر احتمال در نرم-افزار ENVI4.8استفاده شد. از مدل زنجیره ای مارکوف و فیلتر CA برای پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در 16 سال آینده بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که در سال 2032 کاربری مسکونی افزایش یافت و کاربری جنگل، کشاورزی و مرتع به ترتیب 27/33، 73/56 و 49/22 درصد کاهش یافت.به طور کلی، مطالعه حاضر کارایی بالای داده های سنجش از دور در تلفیق با مدل مارکوف در مدل سازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی را نشان داد و نقشه های حاصله می تواند مدیران اجرایی را برای تصمیم گیری بهتر در رابطه با آینده منطقه مورد مطالعه یاری خواهد کرد.

زنجیره مارکوف، تغییر کاربری اراضی، مدلسازی ، حوزه آبخیز زیارت استان گلستان