خالد زندسلیمی - دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
حسین هوشنگی - دانشیار گروه فلسفه اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع)

غزالی از جمله اندیشمندانی است که به وسیله توجیه باور به وجود خدا پرداخته است. وی برای خداباوری چهار الگوی مختلف مطرح می کند که عبارت اند از الگوی خداباوری پیامبران، الگوی خداباوری اولیا الگوی خداباوری متکلمان، و الگوی خداباوری عوام، او هریک از این الگوها را مناسب برای گروهی خاص از مردم می داند. غزالی معتقد است در میان چهار الگوی ذکر شده بالاترین درجه باور به خدا در الگوی خداباوری پیامبران و اولیا حاصل می شود، که مبتنی بر شهود عرفانی هستند. این همان چیزی است که ما امروزه آن را تجربه دینی می نامیم. لذا می توان نظریه او را نوعی قرینه گرایی مبتی بر تجربه دینی تلقی کرد. لازم به ذکر است که می توان الگوهای چهارگانه غرالی را در قالب یک الگوی طولی و تشکیکی بازسازی کرد که در این قالب الگوی خداباوری انبیا و اولیا در بالاترین مرتبه و سایر الگوهای خداباوری در درجات دیگر قرار می گیرد.

الگوی خداباوری، تجربه دینی، ابوحامد محمد غزالی، قرینه گرایی مبتنی بر تجربه دینی