راضیه احمدی زاده - دانشجوی دکترای مهندسی شیمی، پژوهشکده فناوری شیمیایی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران
سید مهدی لطیفی - استادیار، پژوهشکده فناوری شیمیایی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران
علیرضا پنداشته - استادیار، پژوهشکده حوزه آبی خزر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
سهیلا شکرالله زاده - دانشیار، پژوهشکده فناوری شیمیایی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران

عمده ترین پساب صنایع نفت و گاز، آب همراه آن است که تصفیه آن به منظور کاهش حجم و فراهم کردن شرایط مناسب برای کاربردهایی همچون کشاورزی مورد توجه است. از آنجا که فناوری های غشایی نقش مهمی در جداسازی ترکیبات محلول و قطرات روغن امولسیون دارند کند، از فرایند غشایی اسمز مستقیم (FO) برای کاهش حجم این پساب استفاده شد. این فرایند، با استفاده از غشای تخت سلولزی تجاری در یک سامانه آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. شار آب در غلظت های مختلف شوری و نفت سنجیده شده و مورفولوژی و آب دوستی غشا پس از شار آب مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمکی های مدنی معمول در آب همراه، از صفر تا 20 میلی گرم در لیتر، شار آب از 11 به 6/6 لیتر در متر مربع در ساعت کاهش یافت. این کاهش به دلیل افزایش فشار اسمزی خوراک است. در حضور 1000 و 3000 میلی گرم در لیتر نفت در خوراک آب دیونیزه، افزایش ویسکوزیته و چسبیدن قطرات نفت بر سطح غشا باعث کاهش 12 و 15درصدی شار آب نسبت به شار آب دیونیزه شد. با اضافه کردن نفت به آب همراه با غلظت های مختلف نمک، کاهش بیشتر شار آب مشاهده شد که این کاهش به دلیل افزایش فشار اسمزی خوراک و همچنین تغییر شرایط امولسیون نفت – آب در حضور نمک بود. حضور نمک باعث افزایش کشش سطحی محلول و در نتیجه انعقاد قطرات نفت و گرفتگی بیشتر در غشا شد که در زمان های طولانی منجر به کاهش شار می شود.

بازیافت آب، اسمز مستقیم، آب همراه، پلاریزاسیون غلظتی داخلی، امولسیون آب - نفت