رضا برنا - دانشیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران
افسانه علیزاده - دانشجوی کازشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران

ھدف از این پژوھش اولویت بندی نواحی اقلیمی مستعد کشت مرکبات در خوزستان، به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) چھار سطحی (اھداف، معیارھا، زیرمعیارھا و گزینه ھا)، با استفاده از اطلاعات اقلیمی و محیطی استان در بازه زمانی 20 ساله (2010-1981) می باشد. پس از شناسایی گزینه ھای مرجع و تعیین رتبه آن ھا، با در نظر گرفتن ھم زمان کلیه معیارھای تصمیم گیری، ضریب اھمیت (وزن) معیارھا و زیر معیارھا توسط نرم افزار Expert Choice بر اساس روش استاندارد شده مقایسه زوجی محاسبه گردید. آنگاه بر اساس مدل (AHP) ضمن تخصیص ارزش متناظر لایه ھا نقشه ھای حاصله در محیط GIS تلفیق شدند. در نھایت، بر اساس اعمال وزن نھایی ھر یک از زیر معیارھای محیطی و اقلیمی موثر در کشت، نقشه پھنه بندی نواحی مستعد کشت مرکبات استان تھیه گردید. نتایج نشان داد که روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی با به کارگیری ھم زمان معیارھای کیفی و کمی و قابلیت کاربرد مطلوب در برنامه ریزی اقلیمی- محیطی، توانایی تعیین و تفکیک مناطق مستعد کشت مرکبات در خوزستان را دارد. نقشه پھنه بندی اقلیمی-کشاورزی کشت مرکبات خوزستان در 4 کلاس اھمیت (ضعیف، متوسط، خوب و عالی) طبقه بندی شد. مناطق شمالی و شرقی استان از شرایط خوب تا عالی جھت کشت مرکبات برخوردار است و مناطق محدودیت دار استان با پتانسیل ضعیف، بخش ھای جنوبی، مرکزی و غربی را در بر می گیرند.

اقلیم، پھنه بندی، مرکبات، سامانه اطلاعات جغرافیایی، خوزستان