حسین میکاییلی - دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران

اسطوره خشکسالی به شکل های گوناگون، در آثار دینی و ادبی این مرز و بوم بازتاب یافته است. شیخمند و شیخ رش یکی از بیت ها یا منظومه های داستانی و شفاهی کرده است که نبردی نمادین بین دو جناح خیر و شر را به تصویر می کشد. این بیت به نظر نگارندگان این مقاله، مضمونی آیینی و اسطوره ای دارد و بازتابی از اسطوره خشکسالی است. بر همین مبنا، پس از ترجمه فارسی بیت شیخ مند، دلایل اسطوره ای بودن و ارتباط اجزای آن با اسطوره خشکسالی، توضیح داده شده است. در مرحله بعد، جهت تبیین بیشتر وجه اساطیری بیت مذکور، عناصر و شخصیت های آن با یکی از مهمترین جلوه گاه های اسطوره خشکسالی در ایران، یعنی منظومه اوستایی تیریشت سنجیده و تطبیق داده شده و بیش از بیست مورد شباهت محتوایی و صوری هر دو منظومه، آشکار گشته است. این پژوهش نشان میدهد که الگوهای کهن اساطیری در سرودن این منظومه کردی موثر بوده است

اسطوره خشکسالی، بیت شیخ مند و شیخ رش، تیریشت، تیشتر و اپوش