محمدرضا پورزرگر - عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، ایران
پریچهر معافی غفاری - پژوهشگر دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، ایران
مریم امجدی - پژوهشگر دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، ایران

هسته تاریخی شهر تهران در گذشته دارای انسجام و وحدت مابین اجزاء خود بوده است، لذا با در نظر گرفتنکثرت مابین عناصر تشکیل دهنده آن، فرم اصلی دارای هویت و کلیت واحد و مختص به خود است. رشدبی رویه و نابهنگام در شهر تهران مشکلاتی را به وجود آورده است که ریشه در مسایل مختلفی از جملهاجتماعی – اقتصادی سیاسی و فرهنگی دارد که بازتاب این دست مشکلات در سیمای شهر مشهود است.شکل منسجم شهر در گذشته شامل توده بنا، ابنیه، راه (مسیر سرپوشیده و باز) و فضای باز (میدان و میدانچه)بوده است. توسعه پرشتاب و نادیده گرفتن اصول و قواعد پهن ههای تاریخی در توسعه شهرها از یک طرف وتولید معماری انبوه و هیجانی از سوی دیگر توانایی خوانش وحدت و یکپارچگی را در بین اجزاء شهری ازبین برده است و در حال حاضر مفهوم شهر از نظر روابط اجتماعی و ارز شها به یک باره دگرگون شده است.بیان مسیله در این تحقیق، بافت تاریخی شهر تهران است که با توجه به پایش مختلف سازمان های مرتبطشهری دستخوش تغییر و تحولات بسیار شده است. خیابان پانزده خرداد حد فاصل چهار راه سیروس چهار راهگلوبندک یکی از مهمترین محورهای تاریخی شهر تهران به شمار می رود. این محور عامل ارتباط میان دولت ومردم در گذشته به شمار می رفته است که کانون اصلی تعاملات اجتماعی در شهر تهران، تکیه دولت بوده استکه در حال حاضر هویت تاریخی آن تغییر کرده است. این پژوهش در راستای پاسخگویی به این سوال استکه چگونه می توان هویت تاریخی تکیه دولت را که کانون تعاملات اجتماعی شهر تهران بوده است را احیا کرد روش تحقیق در این مطالعات، به صورت تحلیلی – توصیفی است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی – توسعه ایاست که با بررسی این پهنه تاریخی شهر به تحلیل عوامل تاثیرگذار پرداخته خواهد شد و در راستای شناساییعوامل ارتباط بین شهر و شهروند و حفظ ماندگاری و اصالت تاریخی فضای باز شهری خواهد پرداخت.در نهایت این پژوهش با هدف مقایسه تاریخی و تطبیقی فضای باز تکیه دولت که تنها یک تابلوی نقاشی از آنبه یادگار مانده است نتیجه م یگیرد با احیای ارزش در تکیه دولت به روش میدانی و تحلیلی اصالت و هویتتاریخی که تغییر یافته است به این پهنه شهری بازخواهد گردید.

فضای باز شهری، حفظ هویت تاریخی، احیای اصالت، ارتباط شهر و شهروند، تکیه دولت