سید علی اصغری پری - کارشناس ارشد خاک و پی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان و عضو باشگاه پژوهشگران

امروزه سدهای خاکی و سنگریزه‌ای با هسته‌های نفوذناپذیر از جمله فراگیرترین انواع سدها می‌باشد. در این نوع سدها هسته مرکزی وظیفه نگهداری از آب در پشت سد را برعهده دارد. به علت نفوذناپذیری رس و فراوانی آن در طبیعت، در اغلب موارد هسته سد از جنس رس ساخته می‌شود ولی در مواردی، مشکلات احداث سد با هسته رسی متخصصان و کارشناسان را به جایگزینی مصالح مناسب دیگری واداشته است. تامین رس در مناطق کوهستانی و مناطقی که مصالح با کیفیت مناسب در دسترس نمی‌باشد، هزینه ساخت را بالا می‌برد. در بسیاری موارد ضرورت احداث راههای دسترسی به منابع قرضه تامین رس، حجم زیاد مصالح مورد نیاز، رطوبت، تراکم و پدیده قوسی شدن، حساسیت مصالح رسی به تغییرات آب و هوا و نیاز به کنترل کیفیت بسیار دقیق مانند کنترل‌های لازم در مورد بالا بودن احتمال ایجاد معایبی نظیر رگاب، محدودیت اختلاف تراز خاکریزی هسته با مناطق همجوار، نیاز به طرح و اجرای دقیق فیلتر و مسائلی از این دست که موجب کندی روند اینگونه سدها می‌گردند، ساخت سد با هسته غیررسی را توجیه‌پذیر می‌نماید. یکی از مصالحی که امروزه در هسته سدهای خاکی کاربرد پیدا کرده است، بتن آسفالتی متراکم می‌باشد. هسته بتن آسفالتی علاوه بر پایداری، پوشش آب بند مناسبی را ایجاد می‌کند. مزایای کاربرد بتن آسفالتی در سدهای خاکی و سنگریزه‌ای آنرا در بسیاری موارد جایگزین مناسبی برای هسته رسی می‌سازد. سرعت بالای اجرا، حجم کم مصالح مورد نیاز، انعطاف‌پذیری خوب، حساسیت کمتر به آب و هوا، یکنواختی بیشتر و کنترل کیفی ساده و ارزانتر و را می‌توان از جمله مزایای این مزایا نام برد.