کمیل رزمی - مرکز ژنتیک اصلاح نژاد ماهیان سردابی شهید مطهری یاسوج
داود ضرغام - مرکز ژنتیک اصلاح نژاد ماهیان سردابی شهید مطهری یاسوج
طیبه باشتی - مرکز ژنتیک اصلاح نژاد ماهیان سردابی شهید مطهری یاسوج
علی نکویی فرد - مرکز ژنتیک اصلاح نژاد ماهیان سردابی شهید مطهری یاسوج

استفاده از هورمون ها یکی از روش های کنترل جنسیت تولید جمعیت های تک جنس در آبزیان است. هورمون ها تغییرات مختلفی را در نسبت های جنسی، میزان رشد، بازماندگی مورفولوژی ظاهری ماهیان ایجاد می نمایند. برخی از این تغییرات جزء اهداف هورمون تراپی برخی به عنوان عوارض آن محسوب می شود. بررسی تحقیقات معتبر در زمینه تولید جمعیت های تک جنس نشان می دهد، تغییرات مورفولوژیک بخش مهمی از مطالعه را تشکیل می دهد. در این تحقیق با بررسی روش های مختلف هورمون درمانی بر روی قزل آلای رنگین کمان سعی گردیده است تغییرات مورفولوژیک مورد مطالعه دقیق قرار گیرد. هورمون درمانی لاروهای دارای کیسه زرده به روش غوطه وری در محلول 400 میکروگرم در لیتر 17 آلفا اتینیل استرادیول به مدت ساعت باعث تیره شدن رنگ پوست10% 70% لاروها در ناحیه پشتی گردید. هورمون تراپی لاروها پس از جذب نیمی از کیسه زرده به روش خوراکی با دوز 30 40میلی گرم 17 بتا استرادیول در کیلو گرم غذا به مدت 30 روز باعث ایجاد تغییرات فیزیکی جابجایی در گوناد های جنسی ماهیان انگشت قد گردید. بررسی این تغییرات موجب می گردد فهم ما از فرآیند تغییر جنسیت کامل تر گردیده روش های بهینه استفاده از هورمون ها با کاهش هرچه بیشتر عوارض جانبی در گونه های مورد درمان همراه گردد. زیرا برخی از این عوارض جانبی منتج به کاهش بازارپسندی محصول هنگام عرضه به بازار می شود.

قزل آلای رنگین کمان، تغییرات مورفولوژیک، 17 آلفا اتینیل استرادیول، تغییر جنسیت