زهره رخشانی - کارشناسی ارشد معماری دانشگاه هنر اصفهان،
فرزانه دادگر - هییت علمی دانشکده معماری دانشگاه سیستان و بلوچستان

در سالهای اخیر یکی از معضلات روحی و روانی که افراد جامعه به خصوص اقشار آسیب پذیر، همانند سالمندان را به خود درگیر کرده، انزوا و افسردگی ست. در راستای برطرف ساختن این مشکلات، مطالعات و پژوهش های بسیاری در زمینه روانشناختی انجام شده است. براساس نتایج حاصل از پژوهش های هم جهت روانشناسان محیط، طراحان و معماران، محیط و منظر پیرامون فرد و عناصر شکل دهنده ی آنها، در زمره ی تاثیرگذارترین عوامل، بر رفتار و حتی حالات روحی فرد است. نکته قابل ملاحظه این است که این اتفاق زمانی روی می دهد که فرد بتواند با محیط، ارتباط برقرار کند و از سوی دیگر لازمه ی ارتباط با محیط، ادراک محیط است. ارتباط با طبیعت و محیط باز، می تواند تاثیر بسزایی در روحیه و سلامتی افراد داشته باشد اما این ارتباط برای سالمندان، همواره مسایلی را به همراه دارد که سبب نگرانی و اضطراب آنها و همراهانش می شود. در این مقاله سعی شده تا با شناخت ویژگی ها و نیازهای جسمی و روحی سالمندان، و با بررسی شیوه ادراک محیط توسط آنها ( به استناد نظریات نظریه پردازان)، به ارایه ی راهکارهایی برای طراحی منظر پیرامون سالمندان، پرداخته شود تا از این رهگذر علاوه بر تشویق سالمندان به حرکت و تقویت ارتباط سالمند با محیط پیرامون، گامی موثر در جهت سلامت روان آنها برداشته شود.

سالمندان، افسردگی، ادراک محیط، منظر، سلامت روان