مسعود شریفی دیرین - کارشناس ارشد مرمت و احیا بناها و بافت های تاریخی

معماری دستکند در نتیجه ی نیاز انسان برای تلفیق پایداری بین کالبد و رفتار انسان شکل گرفته است، بدین معنا که بستر طبیعی زمین و دخل تصرف انسان برای خلق فضاهای کاربردی در آن و موقعیت آن به عنوان معیارهای تاثیرگذار قلمداد می گردند. همواره استفاده از معماری دستکند در زمان های مختلف و به شکل های متفاوت نیازهای انسان را پاسخگو بوده که متاسفانه امروزه بواسطه بهر هگیری از تکنولوژی های صنعتی در ساخت و تاسیسات کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از مفاهیم نوین در عرصه معماری پایدار در تکنیک های بکاررفته در این نوع معماری قابل مشاهده است. فرضیه اصلی این پژوهش آن است که معماری دستکند برای پاسخگویی به نیازهای انسان امروز در قالب معماری پایدار قابلیت های بسیاری دارد و می توان با استفاده از شیوه های خلاقانه بکاررفته در آن برای خلق فضاهای معمارانه نوین از آن ها بهر هبرد. بدین منظور در این مقاله به بررسی مفاهیم معماری پایدار و همساز با اقلیم و چگونگی ساختار زاغه های بیستون پرداخته می شود. لذا روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه ای می باشد. در این مقاله نخست مفهوم معماری پایدار و شاخص های طبیعی، اجتماعی و اقتصادی آن به طور اجمالی ذکر می شود و بعد از شرح ویژگی های زاغه های بیستون نقاط ضعف و قوت آن ها در کاربرد به عنوان یک فضای معمارانه امروزی مورد بررسی قرار می گیرد و در انتها راهکارهایی برای استفاده از این ایده ها در جهت پاسخگویی به نیازهای امروزی ارایه می گردد.

معماری دستکند، بیستون، زاغه، معماری پایدار