مجید وزیری - استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
جبار محمدی بلبان آباد - کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

در فقه مذاهب اسلامی، بغی از جمله جرایم تعزیری است که به معنای اقدام مسلحانه علیه امام عادل می ­باشد. در فقه اهل سنت، این اقدام علیه امام جایر نیز می­ تواند مصداق بغی باشد. با وجود اینکه این عنوان مجرمانه سابقه طولانی در فقه دارد، اما قانونگذار، با تصویب قانون مجازات اسلامی در سال 1392، آن را در زمره جرایم حدی، جرم ­انگاری نموده و طی مواد 287 و 288 برای آن مجازات اعدام و تحت شرایطی حبس تعزیری پیش ­بینی کرده است. این اقدام قانونگذار در حدی تلقی کردن این جرم و پیش­ بینی مجازات اعدام برای آن، ماهیت جرم، احکام و روش برخورد با باغیان را با چالش مواجه کرده است. مقاله حاضر در پی آن است که ماهیت و احکام بغی را در فقه مذاهب اسلامی و قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و قانون جرم سیاسی مصوب 1394 به صورت تطبیقی بررسی نماید.

بغی, قیام مسلحانه, مذاهب اسلامی, قانون مجازات اسلامی, جرم سیاسی