علی اصغر زارعی - مربی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده
علیرضا مظفری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

 میان مکتب­های ادبی غرب و اندیشه­های نهفته در متون کهن ادب پارسی، همانندی­هایی به چشم می­خورد که بازخوانی آنها با نگاهی تازه و تطبیقی، می تواند دستاوردهای فراوانی برای نقد ادبی داشته باشد و گستره شناخت را نسبت به هر دو حوزه بازتر کند. سوررئالیسم ، یکی از مکتب های تاثیرگذار غرب است که بسیاری از ویژگی های آن را می توان در حکمت اشراق مشاهده کرد. سوررئالیسم، جدا از تفاوت­های بسیاری که با فلسفه اشراق دارد، دارای شباهت­های بسیاری با آن هست. این جستار برآن است تا با استناد به رساله­های شیخ سهرورد و بیانیه­ها و آثار سوررئالیستی، هفت فن سوررئالیسم را که عبارت است از امر شگفت؛ رویا؛ نگارش خودکار؛ دیوانگی؛ تصادف عینی؛ اشیای سوررئالیستی و طنز با اندیشه­های شیخ شهاب الدین سهروردی تطبیق دهد و مقایسه کند. نتایج به دست آمده نشان می­دهد این دو تجربه هر چند در نقاط بسیاری به هم نزدیک و شبیه می­شوند ولی مبدا و معادی جداگانه دارند و خاستگاه و رهیافت هر یک نیز با هم متفاوت است. این تحقیق از نوع مطالعه کتابخانه ای است و با روش توصیفی و تطبیقی انجام گرفته است.  

اشراق, سوررئالیسم, سهروردی, عرفان