محمدتقی دستورانی - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
حامد شریفی دارانی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی دان

مسئله ارزیابی طرح های آبخیزداری در سطح جهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روش ها و معیار های ارزیابی طرح های بیولوژیکی آبخیزداری در کشورها و طرح های مختلف، متفاوت می باشد. انتخاب درست و دقیق معیارها و روش های برآورد مقدار آنها می تواند نتیجه ارزیابی را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار دهد. در کشور های پیشرفته معیارهای متفاوتی در ارزیابی یک طرح در نظر گرفته می شود و سعی می شود تمام جنبه های موجود اعم از اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی در نظر گرفته شود و با استفاده از نقشه ها و مدل های مناسب مقدار هر یک برآورد شود. در ایران بیشتر سعی می شود معیار هایی برای ارزیابی مورد نظر قرار بگیرند که اولا عینی تر باشند و ثانیا برآورد آنها با استفاده از داده های اندک موجود به راحتی امکان پذیر باشد. در نتیجه گاهاٌ ناقص بودن معیار ها و کلی بودن روش های برآورد آنها در ارزیابی طرح های بیولوژیکی آبخیزداری در ایران به وضوح قابل مشاهده می باشد. این مسئله اغلب باعث ایجاد خطای زیادی در ارزیابی ها می شود و در بیشتر موارد نتایج غیر واقعی را ایجاد می کند که این مسئله می تواند به هدر رفتن وقت و سرمایه بیانجامد. با توجه به جنبه های پیچیده موجود در طرح های آبخیزداری برای انجام یک ارزیابی مورد قبول و مناسب باید از معیارهای مختلفی استفاده کرد و در تعیین مقدار آن معیارها از روش هایی استفاده کرد که دارای خطای کمی باشند. در این تحقیق با بررسی روش ها و معیار های مرسوم در ارزیابی طرح های بیولوژیکی آبخیزداری، سعی گردیده است به روش برآورد این معیار در ایرن پرداخته و مزایا و معایب آنها مورد بررسی قرار گیرد.

معیار ارزیابی- آبخیزداری- طرح های بیولوژیکی- حوزه آبخیز- طرح های آبخیزداری