شهلا شکیبایی فر - گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور،شهر سراوان، ایران.
محسن پیشوایی علوی - گروه آموزشی زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه کردستان، شهر سنندج، کشور ایران.
علی نجفی ایوکی - گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه کاشان، شهر کاشان، کشور ایران.

 مقاله حاضر در چارچوب نظریه پل کاستانیو ، به تبیین نقش زبان و قابلیت­ های گوناگون آن در آفرینش عناصر ساختاری نمایش­نامه مخبا رقم 13 محمود تیمور می­ پردازد. هدف از انجام این مقاله، بررسی گونه ­های مختلف ضربان­ های گفت وگویی و کارکردهای گوناگون آن در نمایش­نامه یادشده است. یافته ­های مقاله، بیان گر آن است که ضربان­ های گفت­وگویی، به عنوان بنیادی­ترین واحدهای قابل تشخیص کنش­ های فکری و زبانی، بخش عمده­ای از متن نمایش­نامه را در برگرفته و امکان بازنمایی گسست و تغییرات آنی معنایی را فراهم می ­آورد. علاوه بر این، پژوهش حاضر نشان می­دهد در گفتمان این اثر، به دلالت­ های زبانی و فرازبانی توجه بسیاری شده و نویسنده، ضربان ­های گفت وگویی را در سطح­ های گسترده­ای به کار برده است. ترجیع بند پردازی، پربسامدترین شگرد گفتاری است و با تکیه بر آن از دیگر شگردهای زبانی مانند حذف، مکث و قطع، به عنوان عاملی برای شخصیت ­پردازی، فضاسازی، گره ­افکنی و کشمکش استفاده شده است.

ادبیات نمایشی, ضربان گفت­وگویی, پل­کاستانیو, محمود تیمور, مخبا رقم 13