دانش بومی و سنتی خوراک: درآمدی بر نشانه شناسی غذا و آداب مربوط به آن از منظر دین
عنوان مقاله: دانش بومی و سنتی خوراک: درآمدی بر نشانه شناسی غذا و آداب مربوط به آن از منظر دین
شناسه ملی مقاله: JR_QJIK-3-6_005
منتشر شده در شماره 6 دوره 3 فصل در سال 1395
شناسه ملی مقاله: JR_QJIK-3-6_005
منتشر شده در شماره 6 دوره 3 فصل در سال 1395
مشخصات نویسندگان مقاله:
جواد مداحی - استادیار مردم شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
علی جهانشاهی افشار - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
گوزل رافائیلوونا - استاد مردم شناسی دانشگاه فدرال کازان روسیه.
خلاصه مقاله:
جواد مداحی - استادیار مردم شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
علی جهانشاهی افشار - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
گوزل رافائیلوونا - استاد مردم شناسی دانشگاه فدرال کازان روسیه.
امروزه بحث خوراک، مشخصات و کارکردهای آن در قلمرو فرامادی، امری غریب و خالی از پشتوانه علمی قلمداد شده؛ به گونهای که در دیدگاه بسیاری از مردم، حوزه خوردنیها در مسئله حلال و حرام و تاثیراتی که بر جسم و سلامتی انسان میگذارد خلاصه شده است. به اعتقاد برخی، ورود دین در حوزه خوراک، فعالیتی غیر علمی و خرافی پنداشته میشود؛ در حالی که از منظر دین، یکی از وظایف عمده صاحبان رسالت الهی، تمرکز بر خوراک به عنوان یکی از واسطههای حل بسیاری از مسائل فرهنگی و اجتماعی است. آنچه در فرهنگ تغذیه دینی نقش برجستهای دارد و در نقطه کانونی این پژوهش نیز قرار میگیرد، توجه اسلام به خوراک، به مثابه یک نظام نشانهای و نمادین در روابط انسانها با یکدیگر و با خداوند است. در این پژوهش، تلاش شده است با الهام از چارچوب نظری تفسیرگرایی و نشانه شناختی، و بررسی عمیق در آموزههای دینی و با کمک ابزار مصاحبه،نقشهای نمادین غذا و همسفرگی را در ساختار فرهنگ تغذیه اسلامی مردم بخش لالهزار از توابع شهرستان بردسیر (استان کرمان)شناسایی کنیم و نشان دهیم که مفاهیمی را که اسلام با توجه به نقش های نمادین غذا به جامعه القا نموده، آرمانی کاملا نظری نیست؛ بلکه غذا و سفره غذا یکی از بهترین زمینههای انتقال مفاهیم دینی در فرهنگ اسلامی محسوب شده و خداوند و بزرگان دین اسلام با استفاده از این قدرت نمادین غذا، عمیقترین مفاهیم انسانی و دینی را در ابعادی به کوچکی یک سفره غذا به مخاطبان خود منتقل نمودهاند؛ مفاهیمی چون تواضع، قناعت، پیوند اجتماعی، روابط اجتماعی، برابری اجتماعی، و یکسانی طبقاتی.
کلمات کلیدی: سفره غذا, فرهنگ تغذیه اسلامی, نقش های اجتماعی غذا, نشانه شناسی غذا
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/871816/