حسین صفری آق قلعه - کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس
فرحناز افضلی قادی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس

امروزه مساله مهمی که در خصوص حقوق کیفری اختصاصی مطرح می باشد قتل ناشی از اشتباه در هدف و انگیزه است در این نوع قتل در واقع کسی قصد ارتکاب قتل شخصی معینی را دارد و عملیات اجرایی جرم را شروع کرده، ولی بنا به علتی دچار اشتباه می شود و در نتیجه شخص دیگری را به قتل می رساند و در واقع در هدف یعنی ناکام ماندن جرمی که مقصود مرتکب بوده و وقوع جرم اشتباه می کند در این صورت باید ببینم چه احکامی از نظر فقهی و قانونی بر آن مترتب است. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل حکم قتل ناشی از اشتباه در هدف و انگیزه در فقه و حقوق کیفری ایران می باشد. روش مورد استفاده به صورت توصیفی – تحلیلی می باشد. نتایج و یافته ها حاکی از آن است که ماهیت قتل ناشی از اشتباه در هدف، یکی از مسائل مورد اختلاف در حقوق کیفری اختصاصی در رابطه با قتل است و این موضوع همواره منجر به بروز اختلاف نظرهایی میان حقوقدانان و فقها شده است. با توجه به اینکه رویکرد قانونگذار در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش اشتباه درهدف و انگیزه قتل می تواند حیات شهروندان را تحت تاثیر قرار دهد و به لحاظ اهمیت موضوع و تغییر رویکرد قانونگذار در قانون مجازات اسلامی این مساله اهمیتی دو چندان پیدا نموده است بنابراین می توان گفت اگر کسی به علت اشتباه در هدف، مرتکب جنایتی بر دیگری شود، در صورتی که مجنی علیه و فرد موردنظر هر دو مشمول ماده 302 این قانون نباشند، قتل عمدی محسوب می شود، اما به لحاظ فقهی وبا توجه به فتاوی معتبر فقها و با اصلاحاتی که در قانون مجازات در سال 1392 رخ داد، این نوع قتل، خطائی محسوب می شود.

قتل، اشتباه در هدف، قتل خطائی، قتل شبه عمد، مسئولیت کیفری.