آمنه مافی تبار - دکتری پژوهش هنر از دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
سعید چاواری - کارشناسیارشد نقاشی از دانشگاه هنر، تهران، ایران.

در سده هجدهم میلادی، سرزمین اسلامی از ایران افشار و زند تا هندگورکانی و ترکیه عثمانی، آشوبها و جنگهای داخلی و خارجی را سپری میکنند که اوضاع این تمدن بزرگ و از جمله هنر را متاث6ر میسازد. سه دهه پس از آغاز این جریان، غرب و به ویژه فرانسه درگیر انقلاب بزرگی میشود که تمام اروپا و بلکه جهان را تحت الشعاع قرار میدهد و منشا هنر نئوکلاسیک میگردد. حال پرسشی که مطرح میشود آن است که تاثیر جنگ و انقلاب در این سرزمینها به چه نحوی هنرها و از جمله نقاشی پیکرنما را متاثر می سازد و این تاثیر، باعث بروز چه تفاوتها و شباهتهایی در پیکرنگاری اسلامی و غرب میگردد آنچه به دنبال می آید ضمن بررسی شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر آن عصر، جنبه های تجملی و تزیینی پیکرنگاری اسلامی را که در عین بهره گیری از بازنمایی طبیعتگرایانه غرب در حفظ صور نگارگرانه اسلاف خود تلاش دارد مورد مطالعه قرار میدهد. در مقابل آن، پیکرنگاری های نئوکلاسیک غربی هستند که اصالت هنر را بر جنبه های واقعنمایی و طبیعت گرایی استوار کرده اند و بر ذات وجود پیکره انسانی و آنچه از وی به عنوان فضیلت صادر میشود، تاکید دارند بنابراین این مقاله که در زمره پژوهشهای توسعه ای قرار دارد با روش تحلیلی تطبیقی کوشیده است تا با ارائه چند تمثیل از صور پیکرنما در سرزمینهای اسلامی و غرب، وجوه تشابه و تمایز آنها را در برهه تاریخی خاص آشکار سازد.

پیکرنگاری، سرزمین اسلامی، فرانسه، سده هجدهم، نئوکلاسیسیسم.