ایرج احمد زاده - دانشجوی کارشناشی ارشد جغرافیای سیاسی گرایش آمایشی سیاسی فضا دانشگاه تهران
سعید رجبی - دانشگاه تهران

کشور عراق قبل از هر چیز مخلوق سیاست ژئوپلیتیکی فرامنطقه ای است بنابراین رهبران این کشور همواره در ایجاد هویت ملی فراگیر با مشکل رو به رو بوده و تنها ابزارهای سخت را به کار برده است. مهم ترین بحران هویتی و تهدید کننده یکپارچکی سرزمین این کشور واگرایی کردها در شمال این کشور است. استقلال خواهی کردها به عنوان پدیده ای مطرح در سطح فروملی که در مقیاس های گوناگون از محلی تا جهانی نقش آفرینی کرده است به دلایل گوناگون ژئوپلیتیکی امکان تحقق پیدا نکرده است؛که این امر به دلیل تاثیر چند سطحی نیروهای فعال نظام ژئوپلیتیک جهانی و منطقه ای و همچنین عوامل و عناصر ژئوپلیتیکی تاثر گذار بر رفتار دولت عراق در سطح ملی و کردها در سطح محلی و فروملی است که از قضا همگی آنها در خلاف جهت آرمان کردها حرکت می کنند. این مقاله به روش توصیفی _تحلیلی در پی بررسی دلایل ژئوپلتیکی عدم تحقق تاسیس دولت کردی در شمال عراق می باشد و اینکه بین سطوح تاثیر گذار کدام سطح بیش ترین تاثیر را به جا گذاشته است. یافته های پژوهشگر نشانگر حساسیت بالای این منطقه و نقش آفرینی تمامی بازیگران در سطوح گوناگون از خرد تا کلان می باشد که این امر به دلیل ویژگی های ژئوپلیتیک شکننده خاورمیانه، تلاقی منافع قدرت های بزرگ و موقعیت ژئواستراتژیک این منطقه می باشد. نتایج تحقیق نشانگر تاثیر گذاری بیشتر نقش عوامل محلی در عدم توفیق کردها در رسدن به استقلال می باشد، هرچند که این به معنای کم اهمیت بودن سایر سطوح تاثیرگذار بر رخدادهای این منطقه نیست.

کردستان, عراق, ژئوپلیتیک, استقلال خواهی